آموزش اطفاء حریق با کپسول های آتش نشانی -قسمت چهارم
در این بخش از مقالات مهام مارکت به آموزش اطفاء حریق با کپسول های آتش نشانی و بررسی انواع کاشف های حریق می پردازیم.
فهرست مطالب
کاشف های حریق
کاشف های حریق طوری طراحی شده اند که نسبت به دود، حرارت، شعله و یا ترکیبی از آنها واکنش نشان دهند. انتخاب نوع کاشف های حریق به شرایط محیطی بستگی دارد و روشهای مختلف طراحی را می طلبد. کاشف های حریق در انواع ذیل موجود می باشند:
کاشف های حرارتی
کاشف های دودی (ذرات)
کاشف های شعله ای
کاشف های گازیاب
کاشف های لیزر
کاشف های حرارت
این نوع کاشف های آتش با توجه به مکانیسم و ساختمان خود به صورت اپتیکی یا حرارتی حریق را شناسایی کرده و در دو نوع زیر ساخته می شوند:
الف – کاشف حرارتی ثابت
ب – کاشف حرارتی متغیر
کاشف حرارتی ثابت
این دستگاه ها وقتی به کار می افتند که حرارت معینی برای تحریک گیرنده آن در موقعیت کاشف ایجاد شده باشد. حد عمل این کاشف ها عموما 135 درجه فارنهایت یا حدود 60 درجه سانتیگراد می باشد. حسگر کاشف ممکن است فیوزی ذوب شونده یا فیوزهای مبتنی بر خاصیت ترموکوپل یا بی متالیک باشد که در هر دو حالت دریافت حرارت کافی باعث عمل دستگاه می گردد. درمقایسه این دو نوع، کاشف بی متالیک ارجحیت دارد زیرا پس از هر بار عمل کشف حریق برای دفعات بعد قابل استفاده است. قسمت متحرک بی متال به شکل دیسک مقعری است که پس از انبساط سطحی دراثر افزایش درجه حرارت ناشی از حریق جریان برق را در مدار برقرار می کند.
کاشف حرارتی متغیر
در نوع حرارتی متغیر، هرگاه روند افزایش درجه حرارت هوای محدوده کاشف با روند قابل قبول دستگاه متناسب نباشد، دستگاه عمل می کند. دراین کاشف المنت های عمل کننده برحسب سرعت تغییرات درجه حرارت 15-12 درجه کلوین درهر دقیقه عمل می کنند. درصورتیکه سرعت افزایش دما بیش از این مقدار باشد دستگاه عمل می نماید.
ساختمان این دستگاه شامل یک لوله مسی یا محفظه است که هرگاه هوای داخل لوله مسی یا محفظه بر اثر گرما منبسط شود، با بالا رفتن فشار، دیافراگم قابل انعطاف تحت فشار داخلی جریان برق را برقرار می کند، لازم به ذکراست که محفظه کاملا بسته نیست و برای حذف خطای ناشی از تغییرات فشار هوای محیط و جلوگیری از اعلام کاذب، روزنه کوچکی برای دیافراگم تعبیه شده است.
کاشف های دودی (ذرات)
این نوع کاشف ها برای تشخیص انواع ذرات حاصل از آتش سوزی به کار رفته و بر دو نوع زیر می باشند:
الف – کاشف یونیزه
ب – کاشف فتوالکتریک
کاشف یونیزه
این کاشف طوری طراحی شده که میتواند حضور ذرات 01/0 تا یک میکرون را براحتی تشخیص دهد. محفظه نیمه هادی دستگاه به طور مرتب هوای عبوری را یونیزه می کند. یونیزاسیون هوای داخل محفظه توسط پرتو آلفا از یک منبع رادیواکتیو صورت می گیرد. چسبیدن یونهای هوا به ذرات باردار باعث سقوط آنها و کاهش ولتاژ دستگاه می گردد. تغییر ولتاژ توسط کاشف، بعنوان حریق درک شده و باعث برقراری جریان در مدار اعلام حریق می شود.
در صورتیکه محل قرارگیری این کاشف ها حاوی هوای مرطوب یا ذرات روغنی باشد روی عملکرد دستگاه اثر نامطلوب میگذارد و ممکن است پالس های اشتباه مخابره کند. مزیت اصلی این کاشفها، سرعت عمل بالای آنها درکشف حریق می باشد. معایب آنها شامل عدم حساسیت کافی، حساسیت به رطوبت، نیاز به تنظیم دوره ای، عدم امکان استفاده درمکانهایی که اصوال انتشار ذرات دارد، عدم حساسیت کافی در مقابل ذرات نسبتا بزرگ، ذرات PVC و نیاز به تنظیم مجدد پس از هر بار اعلام آتش سوزی است.
کاشف فتوالکتریک
در محفظه این کاشف یک منبع تولید نورمرئی یا لیزر قرار دارد که بطور مستقیم یا تحت زاویه 90 درجه (با انعکاس از روی آینه) برچشم الکترونیک (سلول فتوالکتریک) می تابد. درصورت وجود تیرگی ناشی از ذرات، جریان نورکاهش پیدا نموده و باعث تحریک آن و اعلام حریق می گردد.
مزایای کاشف فتوالکتریک به شرح زیر می باشد:
الف – عکس العمل سریع درمقابل ذرات، حتی در تراکم ناچیز
ب – عکس العمل سریع در مقابل آتشسوزی های بدون شعله
ج – نشان ندادن عکسالعمل نسبت به جریان شدید هوا
د – عدم وجود چشمه های رادیواکتیو و خطرات ناشی از مواد پرتوزا
ه – عدم حساسیت به رطوبت و الکتریسیته ساکن
و – عدم نیاز به تنظیم مجدد.
معایب کاشف فتوالکتریک به شرح زیر می باشد:
الف – کاهش شدید حساسیت نسبت به ذرات با قطر کمتر از طول موج نورمرئی
ب – حساسیت بالا نسبت به ذرات تیره در مقایسه با ذرات خاکستری
ج – امکان سوختن لامپ
د – امکان کثیفی سطح لامپ، آینه و سلول فتوالکتریک
کاشف های شعله ای
این نوع کاشف ها به نورمرئی شعله که دارای طول موج 760-380 نانومتر می باشد حساس هستند و جزو کاشف های سریع و مطمئن به حساب می آیند. این گروه شبیه به نوع فتوالکتریک ولی با حساسیت بالا می باشد. دراین نوع به جای منبع نور، پرتوهای نور مرئی ناشی از حریق توسط عدسی هایی متمرکز شده و به سلول فتوالکتریک تابانده می شوند. برخی از این نوع کاشف ها طیف مادون قرمز یا ماورای بنفش حاصل از شعله را نیز آشکار می سازند.
کاشف های گازیاب
کاشف های گازیاب نوع ویژهای هستند که برای تشخیص گازهای قابل انفجار یا گازهای ناشی از حریق به کار می روند. این دستگاه ها در واقع نوعی از وسایل اندازه گیری گازها می باشند که کاربرد ویژهای داشته و در تراکم خاصی برای جلوگیری از انفجار گاز، اعلام خطر می نمایند. این کاشفها معمولا برای یک گاز یا بخار بوده و در تراکم معینی فعال می گردند.
کاشف های لیزری
این نوع کاشف ها از نوع کاشف های تنفسی هستند. دود از طریق یک سری لوله C.V.P فشرده که در اطراف محل زیر پوشش نصب می شوند، توسط هواکشهای قوی به داخل محفظه کاشف مکیده شده و در جریان اشعه لیزر قرار می گیرد.
انتخاب و نصب کاشف های حریق:
موارد زیر بایستی درانتخاب کاشف های حریق مورد توجه قرارگیرند:
- در صورتیکه محل کار دارای شعله، دود، ذرات یا حرارت است نمیتوان از کاشف های حساس به ماهیت کار استفاده نمود بلکه بایستی کاشف شرایط غیرعادی را کشف نماید.
- نوع و حساسیت کاشف با توجه به ریسک حریق و ارزشی که کالاهای محیط دارند انتخاب می گردد.
- کاشف ها معمولا در سقف یا در شرایط ویژه روی دیوارها در ارتفاع بالا نصب می گردند.
- برای افزایش ضریب اطمینان و کارایی سیستم بهتر است در هر محدوده از دو نوع کاشف استفاده شود و یکی از آنها از نوع حرارتی باشد.
- برای کاشف های دود بایستی جریان طبیعی هوا مد نظر قرار گیرد، به طوری که جهت جریان هوا بتواند ذرات را به سمت کاشف هدایت نماید.
- در صورتیکه کاشف در سقف نصب شود، نبایستی فاصلهای کمتر از یک اینچ و بیشتر از 4 اینچ از سقف داشته باشد و در سقف جاسازی نشود.
- فاصله کاشفها از هم براساس تعداد مورد نیاز و مساحت محدوده حریق تعیین می شود.
- ارتفاع قرارگیری کاشف حرارتی حداکثر برای درجه یک 9 متر و درجه 3 حداکثر 6 متر و در نوع دودی حداکثر10 متر می باشد.
- محدوده حفاظتی و حداکثر ارتفاع، وابسته به حساسیت کاشف و شدت (یا تراکم) محصول حریق می باشد.
- تعیین محدوده قطعی موثر باید براساس مشخصاتی که سازنده اعلام می نماید یا توسط آزمایش کنترل کیفی صورت پذیرد. لذا باید همواره جانب احتیاط را در طراحی مدنظر قرارداد.
- لازم است که درسیستم کاشف، توسط علایم نوری چشمک زن یا علایم صوتی متناوب، حداقل هر15 ثانیه به مدت 5/0 ثانیه آماده به کار بودن سیستم اعلام شود.
- کلیه کاشفها بایستی استاندارد باشند.
- مسیرهای عبورکابلهای برق باید ایمن ترین مسیر باشند.
- در هر ناحیه از منطقه بندی حریق بایستی حداقل دو کاشف وجود داشته باشد.
- تعداد کاشف ها بستگی به مساحت حوزه حفاظتی دارد و برای نوع حرارتی و دودی متفاوت می باشد.
برای مشاهده و خرید انواع اسپرینکلر کلیک نمایید…
برای مشاهده و خرید انواع جعبه آتش نشانی کلیک نمایید…
برای مشاهده و خرید انواع کپسول آتش نشانی کلیک نمایید…
مطالب مشابه:
