تغییرات مهم ویرایش چهارم مبحث 17 مقررات ملی ساختمان (جدید)

تنظیم و گردآوری مهندس کاوه نوری کوپائی (سازمان نظام مهدسی استان قم)

1|نوع وسیله گازسوز، جانمایی آن و الزامات تامین هوای احتراق در قالب طرح اولیه، توسط مهندس مکانیک دارای پروانه اشتغال به کار از وزارت راه و شهرسازی، انجام میگیرد.

2|تهیه طرح اولیه توسط مهندس طراح قبل از شروع عملیات اجرایی لوله کشی گاز الزامی است و قبل از اجرای لوله کشی، مهندس ناظر باید ضمن بازدید از محل، نقشه های طراحی را بررسی نموده و در صورت عدم مشاهده ایراد، نقشه ها را جهت اجرا تایید نماید.

3| ساختمان آپارتمانی: ساختمانی است که در دو طبقه یا بیشتر بنا شده و دارای بیش از یک واحد مستقل برای فعالیتهای مختلف مانند سکونت و کسب و کار باشد. در این نوع ساختمان فضاهایی مانند راه پله و راهرو، غیر اختصاصی بوده و به صورت مشترک مورد استفاده قرار میگیرد.

4|ساختمان موقت: ساختمانی است که به صورت موقت در محلی لامی شهد نامه ت پیش ساخته بوده و در محلی به صورت ثابت نصب میشود و بمنظور سکونت یا انجام فعالیت خاصی در مدت حداکثر یکسال مورد استفاده قرار میگیرد.

5|طراح: شخص حقیقی با طوقی که دارای صلاحیت طراحی لوله کشی گاز برای فشار کمتر از 4/1 psi و یا بیش از 4/1 psi از وزارت راه و شهرسازی است.

6|طراح تاسیسات مکانیکی: شخصی حقیقی یا حقوقی که دارای صلاحیت طراحی تاسیسات مکانیکی ساختمان از وزارت راه و شهرسازی است.

7|طولانی ترین مسیر لوله کشی گاز: طول مسیر لوله کشی گاز از نقطه خروجی رگولاتور تا دورترین مصرف کننده گاز از آن نقطه در ساختمان است.

8|ساختمان با نرخ نفوذ هوای مشخص: ساختمانی است که نرخ نفوذ هوای آن محاسبه شده و تعداد دفعات تعویض هوای آن در هر ساعت مشخص باشد.

9|معبر دودکش: سازه ای که از مصالح بنایی یا فلزی به صورت داکت یا کانال و در امتداد قائم ساخته میشود و داخل آن یک یا چند دودکش یا معبر دود قرار می گیرند. معبر دودکش برای محافظت و تکیه گاه دودکشها داخل آن به کار می رود.

خرید انواع شیر قطع کن گاز حساس به زلزله مطابق با تغییرات ویرایش چهارم مبحث 17 

برای مشاهده محصولات هر برند روی عکس کلیک کنید.

10|شیر خودکار قطع گاز حساس در مقابل زلزله: شیری است که در ابتدای لوله کشی گاز و پس از شیر اصلی نصب و هنگام بروز زلزله با شدتی بیش از حد تنظیم شده جریان گاز را قطع میکند این نوع شیرها بر اساس نوع حسگر به دو دسته اصلی مکانیکی و الکترونیکی تقسیم بندی میشوند.

11|واحد مسکونی: واحدی است که برای سکونت مورد بهره برداری قرار میگیرد و حداقل شامل یک اتاق یک آشپزخانه و یک سرویس بهداشتی مستقل بوده و دارای ورودی مستقیم یا غیر مستقیم از معبر عمومی باشد. شکل متعارف ،آن خانه معمولی که برای سکونت یک خانوار ساخته می شود می باشد.

12|ساختمانهای ویلایی مسکونی: ساختمانهایی هستند که دارای یک واحد مسکونی با حیاط اختصاصی بوده و به طور معمول در یک یا دو طبقه ساخته شده و مورد استفاده قرار می گیرند.

13|ساختمانهای آپارتمانی مسکونی: ساختمانهای آپارتمانی هستند که بیش از یک واحد مسکونی داشته باشند و به شرح زیرگروه بندی میشوند:

• ساختمانهای آپارتمانی مسکونی ،کوچک، از ۲ تا ۱۰ واحد آپارتمانی مسکونی.
• ساختمانهای آپارتمانی مسکونی متوسط، از ۱۱ تا ۳۰ واحد آپارتمانی مسکونی.
• ساختمانهای آپارتمانی مسکونی بزرگ، از ۳۱ واحد آپارتمانی مسکونی و بیش از آن.

14|در مقررات شرکت گاز مجتمع های آپارتمانی با تعداد بیست واحد آپارتمانی و کمتر از آن به عنوان مشترک جزء و بیش از بیست واحد آپارتمانی با کنتور مشترک به عنوان مشترک عمده محسوب می شوند.

15|ساختمانهای آپارتمانی عمومی: ساختمانهای آپارتمانی هستند که دارای بیش از یک واحد آپارتمانی برای انجام فعالیت های متنوع اقتصادی مستقل یا وابسته به یکدیگر مورد بهره برداری قرار میگیرند. ساختمانهای برخی از سازمانها که به صورت آپارتمانی هستند ولی فعالیت آنها با یکدیگر مرتبط است. شامل:

• ساختمانهای آپارتمانی عمومی کوچک از ۲ تا ۱۰ واحد آپارتمانی عمومی.
• ساختمانهای آپارتمانی عمومی متوسط، از ۱۱ تا ۳۰ واحد آپارتمانی عمومی.
• ساختمانهای آپارتمانی عمومی بزرگ از ۳۱ واحد آپارتمانی عمومی و بیش از آن.

خرید شومنیه های هوشمند اقتصادی 

برای مشاهده محصولات روی عکس کلیک کنید.

۱۶ | نصب وسایل گازسوز گرمایشی (انواع بخاری، آب گرم کن و پکیج) در فضاهای داخلی ساختمانهای عمومی و خاص ممنوع است.

 ۱۷ | ساختمانهای تلفیقی سیستم لوله کشی گاز باید براساس الزامات اختصاصی هر بخش از ساختمان اجرا شود به این صورت که در بخش مسکونی باید الزامات گازرسانی ساختمانهای مسکونی و دربخش عمومی الزامات گازرسانی ساختمانهای عمومی رعایت شود.

 ۱۸ | انتخاب و تعیین محل نصب دستگاههای گازسوز باید در انطباق کامل با کلیه الزامات این بخش بر مبنای طراحی مصوب تأسیسات ساختمان مطابق مبحث دوم مقررات ملی ساختمان باشد که مورد تایید مراجع صدور پروانه باشد.

۱۹ | محل نصب دستگاه های گازسوز، دودکش و لوله رابط باید دارای فاصله مناسب نسبت به مواد مصالح و اشیای سوختنی باشد. (حداقل ۱ متر)

۲۰ | نصب دستگاههای گازسوز مختص یک واحد، در فضای مشاعی ساختمانها ممنوع است

۲۱ | فواصل مورد نیاز محل نصب پکیج های گازسوز ۴۵ سانتی متر از اطراف و ۱۰۰ سانتی متر از بالا و ۱۲۰ سانتی متر از کف تمام شده می باشد.

 ۲۲ | حداقل فاصله مجاز پکیجهایی که هوای احتراق آن ها از فضای محل نصب دستگاه تأمین میشود با بخش مکش فن دستگاههای دارای دمنده باید ۳ متر باشد. در ساختمانهای مسکونی این فاصله تا هود اجاق گاز حداقل ۱ متر باید باشد.

۲۳ | انتهای دهانه خروجی دودکش پکیج با مجاری ورود هوا و بخش مکش دستگاه های مکانیکی تأمین یا تعویض کننده هوا باید حداقل ۳ متر فاصله افقی داشته باشد و جهت خروج محصولات احتراق از انتهای دودکش نباید به سمت آنها باشد. در صورتی که رعایت این فاصله مقدور نباشد باید انتهای دهانه خروجی دودکش پکیج حداقل ۲ متر بالاتر از مجاری فوق قرار گیرد.

۲۴ | برای پکیج های محفظه احتراق بسته تأمین هوای احتراق باید از طریق مجاری تعبیه شده بر روی پکیج انجام شود. ورود هوا به محفظه احتراق پکیج از طریق این مجاری باید از فضای آزاد خارج از ساختمان یا فضای دارای ارتباط مستقیم با فضای آزاد خارج از ساختمان یا توسط کانال تأمین هوا انجام شود.

۲۵ | ارتباط بین شیر مصرف و مجرای ورودی گاز پکیج میتواند با استفاده از لوله مسی شیلنگ قابل انعطاف فلزی یا شیلنگ لاستیکی ترکیبی از لوله فولادی و شیلنگ لاستیکی و اتصالات استاندارد با طول حداکثر ۱۲۰ سانتیمتر مطابق مشخصات مندرج در این مبحث انجام شود.

۲۶ | فاصله بدنه بخاری دیواری از پرده ها و مواد سوختنی باید حداقل یک متر باشد.

 ۲۷ | در نظر گرفتن اجاق گاز در زیر ،پنجره مجاور پرده یا اشیاء سوختنی ممنوع است. فاصله اجاق گاز از اطراف ۲۵ سانتی متر و از بالا ۷۵ سانتیمتر و از اشیاء سوختنی باید یک متر باشد.

۲۸ | در خصوص اجاق گازهای توکار و روکار و جزیره ای اجرای لوله فولادی از شیر تا پشت اجاق گاز بلامانع است. (حداکثر طول لوله فولادی بعلاوه شیلنگ برای یک وسیله گازسوز ۱۲ سانتی متر می باشد.)

۲۹ | فضای محل نصب پلوپز باید دارای ارتباط مستقیم با فضای آزاد خارج از ساختمان باشد و در نقشه ها توسط طراح تأسیسات مکانیکی جانمایی شده و ظرفیت آن دیده شده باشد.

۳۰ | نصب و استفاده از کباب پز باید در نقشه ها توسط طراح دارای صلاحیت از وزارت راه و شهرسازی جانمایی شده باشد.

۳۱ | استفاده از دستگاه های گرمایشی تابشی در ساختمانهای مسکونی، محل تجمع ساختمانهای آموزشی، ساختمانهای محل پذیرایی و اقامت موقت و ساختمانهای بهداشتی درمانی و مراقبتی مجاز نیست.

۳۲ | محل نصب شیر مصرف دستگاه گرمایشی تابشی می بایست در دسترس و در ارتفاع ۱۷۰ الی ۱۹۰ سانتی متر قرار گیرد و در صورتی که فاصله بین شیر مصرف تا محل نصب دستگاه بیشتر از ۱۲۰ سانتی متر باشد، می بایست یک عدد شیر در مجاور دستگاه نیز تعبیه گردد.

۳۳ | استفاده از روشنایی گازسوز در کلیه گروه های ساختمانی ممنوع است و در نظر گرفتن شیر با مصرف معادل ۰٫۱ متر مکعب بر ساعت فقط به عنوان دستگاه مورد آزمایش در آزمایشگاهها و مراکز تحقیقاتی با رعایت الزامات مبحث ۱۷ مجاز است.

۳۴ | رعایت ضوابط لوله کشی گاز ساختمانهای عمومی برای ساختمان هایی که کاربری اولیه آنها مسکونی بوده و قبل از اجرای لوله کشی گاز کاربری آنها به عمومی تغییر یافته، الزامی است.

 ۳۵ | ابتدای لوله کشی رابط باید در نزدیکترین نقطه به سرعلمک و رگولاتور ثانویه در نظر گرفته شود. فاصله ابتدای لوله کشی رابط تا سر علمک و رگولاتور ثانویه و قطر آن بستگی به ظرفیت رگولاتور داشته و اگر جمع مصرف کل ساختمان تا معادل ۲۵ متر مکعب بر ساعت تا فاصله ۵۰ سانتی متر و بیشتر از آن ۶۰ سانتی متر می باشد. (محل علمک توسط شرکت گاز تعیین میشود)

۳۶ | تعیین قطر کلکتور باید بر اساس مقدار مصرف کل ساختمان و طولانی ترین مسیر لوله کشی گاز در ساختمان (از نقطه خروجی رگولاتور تا دورترین نقطه مصرف از رگولاتور) انجام شود.

۳۷ | اخذ انشعاب از کلکتور باید با استفاده از اتصالات استاندارد انجام شود و بر روی هر یک از انشعابهای خروجی از کلکتور و قبل از لوله جانشین ،کنتور، نصب شیر قفلی برنجی الزامی است و قطر لوله کشی رابط باید با قطر لوله کلکتور برابر باشد.

۳۸ | محل کنتور باید به گونه ای باشد که کنتور در معرض صدمات فیزیکی قرار نگیرد. در صورتیکه بنا به شرایط خاص و ناچاراً کنتور در معرض برخورد یا صدمه فیزیکی ،باشد نصب حفاظ مناسب الزامی خواهد بود.

۳۹ | روی انشعاب های اخذ شده از کلکتور لوله جانشین کنتورها باید در نزدیکترین محل ممکن به کلکتور و به صورت مجتمع نصب شود. ارتفاع لوله جانشین کنتور از کف زمین باید حداقل ۱۸۰ سانتی متر و حداکثر ۲۲۰ سانتی متر باشد. در محدوده مسیر تردد وسایل نقلیه در پارکینگ ارتفاع لوله جانشین کنتور از کف زمین باید ۲۲۰ سانتی متر باشد. نصب کنتورها در ترازهای مختلف در محدوه حداقل و حداکثر ارتفاع لوله جانشین مجاز است.

خرید کنتور های گاز خانگی گازسوزان 

برای مشاهده محصولاتت روی عکس کلیک کنید.

۴۰ | محل نصب کنتور نباید مجاور رمپها و سطوح شیبدار باشد. سطح کف در محل نصب کنتور تا فاصله حداقل یک متر از دیوار نگهدارنده آن باید بدون شیب باشد.

۴۱ | رعایت ترتیب کنتورها روی کلکتور الزامی است.

۴۲ | برای نگهداری کنتورهای با ظرفیت بیش از ۴۰ مترمکعب در ساعت باید پایه نگهدارنده مناسب که تحمل وزن آن را داشته باشد، در نظر گرفته شود.

۴۳ | فاصله کنتور از بدنه دستگاههای گازسوز باید حداقل یک متر باشد.

۴۴ | برای نگهداری کنتورهای با ظرفیت بیش از ۴۰ متر مکعب در ساعت باید پایه نگهدارنده مناسب که تحمل وزن آن را داشته باشد، در نظر گرفته شود.

۴۵ | محل نصب شیر اصلی باید بلافاصله بعد از کنتور در ابتدای لوله اصلی و در ارتفاع ۱۷۰ الی ۱۹۰ سانتی متری از سطح کف تمام شده محل نصب باشد. محل نصب شیر اصلی نباید مجاور رمپها و سطوح شیبدار بوده و در مسیر دسترسی به آن نباید مانعی وجود داشته باشد. سطح کف محل نصب شیر در فاصله یک متر از هر طرف شیر باید بدون شیب باشد.

۴۶ | انواع شیر فرعی:

1. شیر قطع کن بیرون واحد:

شیر ربع گرد توپی قفل شونده است که در ساختمانهایی که دارای کنتور مشترک میباشند بر روی لوله گاز ورودی به هر واحد و در بیرون از واحد نصب میشود این شیر به منظور قطع جریان گاز واحد در موارد ضروری باید در دسترس مدیر ساختمان باشد. شیر اصلی بعد از کنتور در کنتورهای مجزا به عنوان شیر قطع کن بیرون واحد محسوب میشود.

۲. شیر قطع کن داخل واحد:

این شیر در ابتدای لوله کشی داخل واحد نصب می شود و فقط در دسترس ساکنین آن واحد برای قطع و وصل جریان گاز می باشد. ارتفاع این شیر ۱۷۰ الی ۱۹۰ سانتی متر بالاتر از کف محل نصب بوده و باید تا حد امکان نزدیک به درب ورودی و داخل واحد نصب شود.

 ۳. شیر ساختمان:

اگر در ملکی چند ساختمان مجزا بنا شده باشد، در ابتدای ورودی انشعاب گاز هر ساختمان باید یک شیر در ارتفاع ۱۷۰ الی ۱۹۰ سانتی متر بالاتر از کف زمین برای قطع و وصل جریان گاز ساختمان نصب شود.

 ۴۷ | سطح کف محل نصب شیرها باید در تراز افقی بوده و در مسیر دسترسی به آنها نباید هیچگونه مانعی وجود داشته باشد و ارتفاع محل نصب شیرهای اصلی و شیرهای فرعی باید ۱۷۰ الی ۱۹۰ سانتی متر بالاتر از کف زمین باشد و همچنین شیرها باید به گونه ای نصب شوند که دسته آنها در دسترس بوده و مانعی در مقابل بازو بسته شدن آنها نباشد.

۴۸ | در حالتی که شیر مصرف دستگاههای گازسوزی که خارج از قفسه بندی یا در فضای مرکزی محل نصب قرار میگیرند (مانند اجاق گاز جزیره ای و….) و دیواری برای نگهداری لوله عمودی انشعاب وجود ندارد باید قسمت عمودی لوله انشعاب نوارپیچی شده و داخل غلاف فلزی (لوله فلزی با قطر دو اندازه بزرگتر از لوله عمودی انشعاب شیر مصرف) قرار گیرد و پایه نگهدارنده مستحکمی به صورت ثابت تا ارتفاع شیر مصرف در محل اجرا شده و غلاف فلزی با بست مناسب روی آن محکم شود. (پایه نگهدارنده میتواند فلزی بتنی یا از مصالح بنایی به صورت ستون در محل اجرا گردد)

تبصره ۱: برای لوله عمودی انشعاب شیرهایی که ارتفاع آنها از کف محل نصب حداکثره ۶0 سانتی متر یا کمتر باشد، مانند شیرهای مشعل دیگ حرارتی در موتورخانه نیازی به اجرای نگهدارنده نیست.

۴۹ | حداقل و حداکثر فاصله شیر از بدنه دستگاه گازسوز برای آبگرمکن زمینی و دیواری پکیج زمینی و دیواری، اجاق گاز، بخاری زمینی و دیواری ۲۰ الی ۴۰ سانتیمتر میباشد.

۵۰ | نصب شیر خودکار قطع گاز حساس در مقابل زلزله در ابتدای لوله کشی گاز ساختمانهای آپارتمانی مسکونی بزرگ و ساختمانهای آپارتمانی عمومی و ساختمانهای خاص بعد از شیر اصلی الزامی است.

بصرفه و اقتصادی ترین سنسور های آشکار ساز گاز شهری

برای خرید روی عکس کلیک کنید.

۵۱ | نصب آشکارساز گاز طبیعی و آشکارساز مونوکسید کربن در موتورخانههای ساختمانهای آپارتمانی مسکونی بزرگ و ساختمانهای عمومی و ساختمانهای خاص الزامی است. تعیین محل نصب دستگاه در موتورخانه باید طبق دستورالعمل سازنده باشد.

۵۲ | مسیر لوله کشی گاز در ساختمانهای آپارتمانی باید به گونه ای انتخاب شود که بخشهای مشترک لوله کشی گاز ساختمان مانند لوله اصلی یا رایزرها در فضای مشاعی قرار گیرند و عبور آنها از داخل واحد آپارتمانی مجاز نیست.

۵۳ | عبور لوله های گاز از داخل سقفهای کاذب به شرطی مجاز است که لوله ها و اتصالات جوشی بوده و امکان مهار کردن لوله ها وجود داشته باشد. علاوه بر آن باید دریچه های باز دایمی ثابت به فاصله حداکثر ۳ متر از یکدیگر و به مساحت حداقل ۷۸ سانتی متر مربع در امتداد مسیر لوله کشی روی سقف کاذب نصب شود.

 ۵۴ | درسیستمهای سرمایش و گرمایش با چیلرهای جذبی و دیگهای حرارتی برآورد مصرف گاز باید براساس طرح تأسیسات مکانیکی ساختمان و بیشترین مقدار آن باشد. اگر مقدار مصرف در زمان های مختلف در طول سال متفاوت باشد، برآورد مصرف گاز باید بر اساس بیشترین مصرف در نظر گرفته شود و در برآورد مصرف گاز، مقدار مصرف دستگاه های گازسوزی که به عنوان رزرو (Standby) یا اضطراری در نقشه های تأسیسات مشخص می شوند در نظر گرفته نمی شود.

۵۵ | نصب هرگونه تجهیزات گازسوز در فضای داخلی ساختمان با تصرف انباری ممنوع است.

۵۶ | وسایل گاز سوز مجاز در گروه های ساختمانی

ساختمانهای ویلایی مسکونی:

نصب و بهره برداری از کلیه دستگاههای گازسوز به غیر از دستگاه های گازسوزی که در مقررات مبحث ۱۷ برای آنها ممنوعیت منظور شده در این ساختمانها مجاز است.

ساختمانهای آپارتمانی مسکونی کوچک:

نصب و بهره برداری از بخاری گازسوز و آبگرمکن گازسوز و سایر دستگاه های گازسوزی که در این مقررات برای آن ها ممنوعیت منظور شده در این ساختمانها مجاز نیست ولی پکیج با رعایت الزامات این مبحث مجاز می باشد.

ساختمانهای آپارتمانی مسکونی متوسط:

نصب و بهره برداری از بخاری گازسوز و آبگرمکن گازسوز پکیج محفظه احتراق ،باز ، شومینه و سایر دستگاه های گازسوزی که در این مقررات برای آنها ممنوعیت منظور شده، در این ساختمانها مجاز نیست ولی پکیج با محفظه احتراق بسته با رعایت الزامات این مبحث مجاز میباشد

ساختمانهای آپارتمانی مسکونی بزرگ:

۱. نصب و بهره برداری از دستگاه های گازسوز تأمین کننده آب گرم مصرفی گرمایش و سرمایش ساختمان به صورت غیر متمرکز مجاز نیست. دستگاه های گازسوز تأمین کننده آب گرم مصرفی، گرمایش و سرمایش این ساختمانها باید به صورت متمرکز و در موتورخانه مرکزی نصب شوند.

۲. نصب و بهره برداری از اجاق گاز و سایر دستگاه های پخت و پز فقط در فضایی که برای این منظور در نظر گرفته شده است، مجاز است.

ساختمانهای آپارتمانی عمومی کوچک:

1. نصب شومینه بخاری گازسوز آبگرمکن و پکیج با محفظه احتراق باز در فضای داخلی این نوع ساختمانها ممنوع است.
2. نصب اجاق گاز و سایر دستگاههای پخت و پز فقط در فضایی که برای این منظور در نظر گرفته شده است، مجاز است.
3. محل نصب دستگاههای گازسوز تأمین کننده آب گرم مصرفی گرمایش و سرمایش فضاها باید دور از دسترس مراجعین باشد.

 ساختمانهای آپارتمانی عمومی متوسط:

1. نصب هر نوع بخاری و شومینه و آبگرمکن و پکیج با محفظه احتراق باز ممنوع است.
2. نصب اجاق گاز و سایر دستگاه های پخت و پز فقط در فضایی که توسط مهندس طراح تأسیسات مکانیکی که در نقشه های مصوب درج شده است، مجاز است.
3. دستگاههای گازسوز تأمین کننده آب گرم مصرفی گرمایش و سرمایش باید دور از دسترس مراجعین و در فضایی که برای این منظور در نظر گرفته شده نصب شوند.

ساختمانهای آپارتمانی عمومی بزرگ:

1. انتخاب دستگاههای گازسوز تأمین کننده آب گرم مصرفی گرمایش و سرمایش ساختمان به صورت غیر متمرکز مجاز نیست. دستگاههای گازسوز تأمین کننده گرمایش یا سرمایش این ساختمانها باید به صورت متمرکز و در موتورخانه مرکزی نصب شوند.

۲. نصب اجاق گاز و سایر دستگاه های پخت و پز فقط در فضاهایی که توسط مهندس طراح در نقشه های مصوب دیده شده مورد تأیید می باشد.

ساختمانهای محل تجمع:

۱. نصب و بهره برداری از دستگاه های گازسوز تأمین کننده آب گرم مصرفی گرمایش و سرمایش ساختمان به صورت غیر متمرکز مجاز نیست و باید به صورت متمرکز و در موتورخانه مرکزی نصب شوند.

 ۲. نصب اجاق گاز و سایر دستگاه های پخت و پز فقط در فضایی که توسط مهندس طراح تأسیسات مکانیکی در نقشه های مصوب جانمایی شده است مجاز است.

۳. نصب سایر دستگاههای گازسوز در فضای داخلی سالنهای اجتماع ممنوع است.

۴. نصب دستگاه های گازسوز در سایر فضاها به غیر از فضاها و سالنهای اجتماع مطابق نقشه های مصوب طراحی خواهد بود.

ساختمانهای آموزشی و فرهنگی:

1. نصب و بهره برداری از دستگاه های گازسوز تأمین کننده آب گرم مصرفی گرمایش و سرمایش ساختمان به صورت غیر متمرکز مجاز نیست و باید به صورت متمرکز و در موتورخانه مرکزی نصب شوند.

 ۲. نصب اجاق گاز و سایر دستگاه های پخت و پز فقط در فضایی که برای این منظور در نظر گرفته شده مطابق نقشه مهندس طراح و الزامات این مبحث مجاز میباشد.

۳. نصب سایر دستگاه های گازسوز در فضاهای داخلی در صورتی مجاز است که با فعالیت محل مرتبط بوده و شرایط نصب و بهره برداری در نقشه های تأیید شده توسط مهندس طراح تأسیسات مکانیکی جانمایی شده باشد. (مانند آزمایشگاههای آموزشی)

ساختمانهای محل پذیرایی و اقامت موقت:

1. نصب اجاق گاز و سایر دستگاه های پخت و پز فقط در فضایی که برای این منظور در نظر گرفته شده مجاز است.

۲. نصب و بهره برداری از دستگاه های گازسوز تأمین کننده آب گرم مصرفی گرمایش و سرمایش ساختمان به صورت متمرکز و در موتورخانه مرکزی نصب شوند.

۳. نصب سایر دستگاه های گازسوز در فضاهای داخلی ممنوع است.

۴. نصب سایر دستگاه های گازسوز در بخشهای دیگر ساختمان (مانند آشپزخانه صنعتی) در صورتی مجاز است که با فعالیت محل مرتبط و در طراحی توسط مهندس طراح تأسیسات مکانیکی و مطابق الزامات این مبحث مشخص شده باشد.

ساختمانهای اداری:

۱. نصب هر نوع ،بخاری، آبگرمکن و پکیج محفظه احتراق باز و شومینه در فضاهای داخلی این نوع ساختمانها ممنوع است.

۲. نصب اجاق گاز و سایر دستگاههای پخت و پز فقط در آشپزخانه و رستوران مطابق نقشه های مصوب مهندس طراح تأسیسات مکانیکی و مطابق الزامات این مبحث که برای این منظور در نظر گرفته شده مجاز است.

 .۳ دستگاه های گازسوز تأمین کننده آب گرم مصرفی گرمایش و سرمایش ساختمان باید به صورت متمرکز و در موتورخانه مرکزی نصب و بهره برداری شوند.

ساختمانهای تجاری و مراکز داد و ستد:

۱. نصب و بهره برداری از دستگاه های گازسوز تأمین کننده آب گرم ،مصرفی گرمایش و سرمایش ساختمان به صورت غیر متمرکز مجاز نیست و باید به صورت متمرکز و در موتورخانه مرکزی نصب شوند.

 ۲. نصب اجاق گاز و سایر دستگاه های پخت و پز فقط در فضایی که برای این منظور در نظر گرفته شده طبق نقشه های مصوب و با تأیید مهندس طراح تأسیسات مکانیکی مجاز است.

ساختمانهای بهداشتی درمانی و مراقبتی کوچک

1.نصب و بهره برداری از دستگاه های گازسوز تأمین کننده آب گرم مصرفی گرمایش و سرمایش ساختمان به صورت موضعی و غیر متمرکز مجاز نیست و باید به صورت متمرکز و در موتورخانه مرکزی  نصب شود.

۲. نصب اجاق گاز و سایر دستگاه های پخت و پز فقط در فضایی که برای این منظور در نظر گرفته شده طبق نقشه های مصوب و با تأیید مهندس طراح تأسیسات مکانیکی مجاز است.

۳. نصب هر نوع دستگاه گازسوز در فضاهای داخلی ممنوع است.

 ۴. نصب سایر دستگاه های گازسوز در بخشهای دیگر ساختمان (مانند آزمایشگاه) در صورتی مجاز است که با فعالیت محل مرتبط و در طراحی مهندس طراح تأسیسات مکانیکی وجود داشته و شرایط محل نصب و بهره برداری آنها مشخص شده باشد.

ساختمانهای عمومی مختلط:

 1.نصب و بهره برداری از دستگاه های گازسوز تأمین کننده آب گرم مصرفی، گرمایش و سرمایش ساختمان به صورت غیر متمرکز مجاز نیست و باید به صورت متمرکز و در موتورخانه مرکزی نصب شوند.

2.نصب اجاق گاز و سایر دستگاه های پخت و پز فقط در فضایی که برای این منظور در نظر گرفته شده طبق نقشه های مصوب و با تأیید مهندس طراح تأسیسات مکانیکی مجاز است.

۳. نصب سایر دستگاه های گازسوز در بخشهای دیگر ساختمان در صورتی مجاز است که در طراحی مهندس طراح تأسیسات مکانیکی وجود داشته و شرایط محل نصب و بهره برداری آنها مشخص شده باشد.

۵۷ | اگر طبق محاسبات قطر لوله اصلی و اندازه شیر اصلی کمتر از ۲۵ میلیمتر( ۱ اینچ) باشد قطر لوله اصلی و شیر اصلی باید حداقل ۲۵ میلیمتر( ۱ اینچ) در نظر گرفته شود. در این گونه موارد قطر لوله اصلی تا اولین انشعاب نباید از مقدار تعیین شده ۲۵ میلیمتر (۱ اینچ) کاهش یابد. پس از اولین انشعاب قطر لوله باید بر اساس محاسبات باشد. (در مواردی که لوله کشی گاز فقط یک مصرف کننده را تغذیه میکند و لوله اصلی انشعابی ندارد، حداقل قطر لوله باید ۱ اینچ در نظر گرفته شود حتی برای مواقعی که طبق محاسبات لوله مورد نیاز به قطر 2/1اینچ باشد.)

تبصره: نصب شیر مصرف متناسب با مقدار مصرف دستگاه گازسوز با قطر کمتر از ۲۵ میلی متر (۱ اینچ) در مواردی که لوله کشی گاز فقط یک انشعاب ،دارد مجاز است که در این حالت قطر لوله اصلی ۱ اینچ است و تغییر قطر با استفاده از تبدیل متناسب با اندازه شیر انجام میشود.

 ۵۸ | در مواردی که نیاز به افزایش قطر لوله کشی بیش از مقدار محاسبه شده بر اساس محاسبات باشد، افزایش قطر حداکثر تا یک اندازه مجاز است.

۵۹ | مواد عایق کاری توکار شامل دولایه:

لایه اول (نوار زیر) شامل نوار پلاستیکی چسب دار سیاه رنگ همراه با رنگ یا پرایمر مربوطه یا نوار نرم مخصوص سرجوش همراه با پرایمر مخصوص نوار سرجوش، لایه دوم (نواررو) شامل نوار پلاستیکی چسب دار سفید رنگ به عنوان محافظ لایه ،اول مشخصات طبق استانداردهای جدول شماره پ- ۴-۲- بخش پیوست مبحث ۱۷

 ۶۰ | لوله مسی فقط برای ارتباط شیر مصرف با دستگاه های گازسوز ثابت (دستگاههای گازسوزی که به صورت ثابت روی زمین دیوار سقف یا کف نصب شده باشند) بوده و الزاما بایستی بدون درز با حداکثر طول ۱/۲ متر(یک صد و بیست سانتی متر) و مطابق با استاندارد ملی ۱۹۷۲۲ ویرایش سال ۱۳۹۲ باشد.

۶۱ | عبور لوله گاز از فضاهای دارای گازهای قابل اشتعال یا انفجار فضاهای داخلی کلاسهای درس در مراکز آموزشی، کودکستان ها ومهدهای کودک اتاقهای محل نگهداری از سالمندان معلولین جسمی و روانی اتاقهای بیماران در بیمارستانها اتاقهای مهمانان در هتل ها، فضای داخلی خوابگاهها و آسایشگاه ها، فضای داخلی سالنهای اجتماعات و کتابخانهها فضای داخلی و سقف کاذب و بطن دیوار مکان های مرطوب مانند حمام، سونا و استخر، داخل کانالهای مربوط به هواکش ،تهویه فضای داخل دودکش و کانال ها و معابر دودکش جداره داخلی و بطن و جداره خارجی دیواره چاه آسانسور و داخل چاه آسانسور ممنوع است.

۶۲ | اجرای سیستم لوله کشی گاز برای واحدهای تجاری بستگی به فعالیت آن واحد داشته و باید فعالیت آن هنگام طراحی مشخص باشد.

۶۳ | تهیه طرح اولیه توسط مهندس طراح قبل از شروع عملیات اجرایی لوله کشی گاز الزامی است

۶۴ | لوله های مورد استفاده در لوله کشی گاز باید از جنس فولاد سیاه با در زیا بدون درز باشد و با استفاده از اتصالات استاندارد انجام شود. خم کردن لوله فولادی در مسیر لوله کشی ممنوع است.

 ۶۵ | در لوله کشی گاز استفاده از اتصالات دنده ای فقط در محل لوله جانشین کنتور یا ورودی و خروجی کنتور گاز محل اتصال لوله کشی رابط به رگولاتور و محل اتصال دستگاه گازسوز به شیر مصرف مجاز است.

۶۶ | ارتفاع لوله های روکار در خارج از ساختمان باید حداقل ۲۲۰ سانتی متر از سطح زمین بالاتر باشد در صورت قرار گرفتن در ارتفاعی پایین تر لوله ها باید داخل غلافی از لوله فلزی با قطر دو اندازه بزرگتر از قطر لوله گاز قرار گیرند جداره های آنها نباید با یکدیگر اتصالی داشته باشند و فضای بین آنها باید خالی و در معرض جریان هوا باشد. عایق کاری لوله های گاز که در داخل غلاف قرار میگیرند با هم پوشانی ۵۰ درصد ( دو لایه) الزامی است.

۶۷ | فاصله لوله روکار گاز تا لوله های فلزی در محل تقاطع باید حداقل ۳ سانتی متر .باشد در مواردی که حفظ فاصله فوق امکان پذیر نباشد، باید لوله گاز داخل غلافی از لوله ای غیر فلزی با ضخامت حداقل ۲ میلی متر قرار گیرد طول کل این غلاف باید حداقل ۲۰ سانتی متر باشد به طوری که نقطه تقاطع در وسط غلاف باشد.

 ۶۸ | فاصله لولههای روکار گاز با یکدیگر و با سایر لوله های فلزی به صورت موازی باید حداقل برابر با قطر لوله گاز باشد. این فاصله در هر حالت از ۵ سانتی متر نباید کمتر باشد.

۶۹ | لوله گاز نباید با سیم و کابل برق تماس داشته باشد. فاصله کابل و سیم روکار، کلید و پریز برق بالوله های گاز در محل تقاطع باید حداقل ۵ سانتی متر و لوله های گاز با عایق کاری با همپوشانی ۵۰ درصد (دولایه) باشد. اگر حفظ این فاصله امکان پذیر نباشد باید روی لوله گاز غلافی از لوله ای غیر فلزی با حداقل طول ۲۰ سانتی متر نصب شود به طوری که نقطه تقاطع در وسط غلاف قرار گیرد. اگر سیم یا کابل در مسیر موازی با لوله قرار داشته باشند باید سرتاسر بخشی را که فاصله آن کمتر از ۵ سانتی متر باشد، لوله گاز داخل غلافی از لوله غیر فلزی قرار داده شود.

۷۰ | عبور لوله های گاز با سایر لوله های تأسیساتی و کابل برق در یک کانال مشترک ممنوع میباشد.

۷۱ | بستهایی که برای نگه داشتن لولهها به کار میرود باید دارای روکش از جنس عایق الکتریکی باشند.

۷۲ | کانالهای قائم یا افقی ساختمان که لوله گاز از آنها عبور میکند باید از طریق دریچه های ثابت باز با هوای آزاد ارتباط داشته باشند تا امکان تهویه طبیعی هوا در آنها برای جلوگیری از تجمع گاز نشت یافته احتمالی وجود داشته باشد. سطح باز آزاد دریچه ها باید حداقل ۷۸ سانتی متر مربع باشد و در ابتدا و انتهای کانال نصب شود در کانالهایی با طول بیش از ۳ متر حداکثر فاصله دریچه ها از یکدیگر باید ۳ متر در نظر گرفته شود.

۷۳ | برای جلوگیری از آسیب دیدن لوله یا پوشش آن توسط ریشه درخت باید اطراف لوله با اجرای دیواره بتنی یا دیواره های غیر قابل نفوذ مشابه محافظت شود.

۷۴ | لوله های گاز توکاری که با مصالح ساختمانی پوشیده میشود باید از سایر لوله های تأسیساتی و کابل برق حداقل ۱۰ سانتی متر فاصله داشته باشد در صورتی که حفظ فاصله فوق مقدور نباشد، باید روی لوله گاز با عایق کاری و همپوشانی ۵۰ درصد داخل غلاف لولهای غیر فلزی دو سایز بزرگتر قرار داده شود.

۷۵ | برای عبور لوله های توکاری که در مسیر تردد ماشینهای سنگین قرار می گیرند، حداقل عمق کانال باید یک متر باشد. زیر لوله باید حداقل به ضخامت ۱۰ سانتی متر خاک نرم پر شده و پس از نصب لوله تا ارتفاع ۱۵ سانتی متر بالاتر از روی لوله خاک نرم ریخته شود و باید روی آن یک ردیف موزائیک قرار داده شود. سپس باید روی آن ۱۰ سانتی متر خاک معمولی پر شده و پس از نصب نوار اخطار تا سطح زمین با خاک معمولی پروکف سازی شود. اگر به هر علت فاصله روی لوله تا سطح زمین کمتر از ۵۰ سانتی متر باشد، باید لوله در داخل کانال بتنی که مخصوص آن ساخته می شود قرار داده شده و پس از ریختن خاک نرم روی آن توسط بلوک های بتنی پوشانده شود.

۷۶ | حداقل عمق کانال برای لوله های مدفون در حیاط و محوطه های باز باید به اندازه قطر لوله به علاوه ۵۰ سانتی متر و عرض کانال باید به اندازه قطر لوله به علاوه ۴۰ سانتی متر باشد.

 ۷۷ | غلاف فلزی باید مانند لولههای توکار به منظور جلوگیری از زنگ زدگی عایق شود.

 ۷۸ | در صورتی که حلقه نوار در هنگام نوار پیچی به پایان برسد، نوار جدید باید از فاصله ۱۰ سانتی متر مانده به انتهای نوار پیچی، روی نوار قبلی پیچیده شود.

۷۹ | چنانچه لوله گاز از سقف کاذب عبور نماید، کلیه اتصالات باید از نوع جوشی بوده و رنگ آمیزی آن مطابق رنگ آمیزی لوله های روکار انجام گیرد و همچنین مهاربندی و پیش بینی جریان هوای آزاد برای لوله ها انجام پذیرد.

۸۰ | در صورت وارد آمدن صدمه به نوارپیچی باید نوار قسمت آسیب دیده به صورت دور تا دور از لوله باز گردد، سپس سطح لوله به اضافه حداقل ۱۰ سانتیمتر از هر طرف تمیز و پرایمر زده شده و مجددا نوار پیچی گردد.

۸۱ | جوشکاری باید توسط جوشکاران صلاحیت داری انجام شود که دارای پروانه مهارت فنی معتبر از سازمان فنی و حرفه ای در جوشکاری لوله گاز با فشار ۱/۴ پوند بر اینچ مربع باشند.

۸۲ | در خصوص دستگاه های گازسوز موتورخانه مرکزی دیگها و پکیج های چگالشی درج شماره سریال دستگاه در نقشه نهایی الزامی میباشد.

۸۳ | در خصوص دستگاههای گازسوز آبگرمکن های فن دار و پکیج های فن دار در صورت عدم پیش بینی معبر دود(مطابق ضوابط این مبحث) باید شماره سریال دستگاه در نقشه درج شود.

 ۸۴ | تأمین هوا از فضاهایی که ارتباطی با فضای آزاد خارج از ساختمان ندارند مجاز نیست و هوای انتقالی یا هوای تعویض شده به منظور جبران تلفات بارهای حرارتی و برودتی یا تهویه مطبوع نباید به عنوان تأمین هوای احتراق دستگاههای گازسوز مد نظر قرار گیرد.

۸۵ | تأمین هوای احتراق طبق فصل ششم مبحث ۱۷، فقط مختص دستگاه های گازسوز بوده و چنانچه اختلافی با مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان داشته باشد باید الزامات این مبحث رعایت شود.