آشنایی با سیستم های اطفاء حریق بارنده یا انواع اسپرینکلر 

تاریخچه اسپرینکلر

در سال ۱۷۲۳ آمبروس گادفری محفظه باروت را به بشکه آب وصل کرد تا هنگام حریق سوختن فیتیله و انفجار باروت موجب تخلیه آب بشکه شود.

در ابتدای قرن نوزدهم جان کری از سیستم های لوله مشبک استفاده نمود که استاپرهایی مانع تخلیه آب آن می شد، تا در زمان حریق طناب هایی که وزنه ها به ان متصل بود و استاپرها را نگه می داشت بسوزد و تخلیه آب انجام گیرد.

در سال ۱۸۷۴ هنری پارملی اولین اسپرینکلرهای معروف به نمکدانی را اختراع کرد که دارا درپوش برنجی لحیم شده بود که این درپوش در دمای ۷۱ درجه سانتی گراد ذوب شده و تخلیه آب صورت می گرفت.

در اوایل دهه ۱۹۰۰ فردریک گرینل به منظور افزایش سرعت واکنش اسپرینکلرها، اسپرنکلر های حباب شیشه ای را ابداع نمود.

در سال ۱۸۹۶ میلادی پس از گسترش سیستم های اسپرینکلر در ایالات متحده آمریکا و برخی ناهماهنگی ها، جهت هماهنگ نمودن و یکپارچه سازی اجرا و نصب اسپرینکلر ها، کارخانجات تولید کننده اسپرینکلر، شرکت های بیمه و سازمان های آتش نشانی، ائتلاف ملی حفاظت در برابر آتش را تشکیل دادند.

    اولین مجموعه تهیه شده با کد ۱۳ به سیستم های اسپرینکلر اختصاص یافت و به تدریج در سایر زمینه های مختلف ایمنی کدهای دیگری منتشر گردید. با توجه به اهمیت اسپرینکلر ها در واحد های مسکونی علاوه بر کد ۱۳ دو کد دیگر نیز در خصوص سیستم های اسپرینکلر مختص محیط های مسکونی منتشر شد.

اهمیت اسپرینکلر برای محیط های مسکونی:

سالانه ۵۰۰ هزار مورد حریق در دنیا اتفاق می افتد که بالغ بر ۸۰ درصد آنها در محیط های مسکونی گزارش می شوند. حدود ۴۰ در صد آتش سوزی های محیط مسکونی از اتاق نشیمن، ۲۶ درصد اتاقخواب و ۱۵ درصد از آشپزخانه آغاز می شود. در محیط های مسکونی سرعت گسترش حریق و افزایش حرارت به دلیل وجود مبلمان، فرش و سایر وسایل منزل بسیار بالا می باشد. از این رو کاربرد سیستم های اطفاء حریق خودکار همچون اسپرینکلر کمک بزرگی به مهار و جلوگیری از آتش سوزی خواهد شد.

اسپرینکلر، بارنده (Sprinkler)

اسپرینکلر وسیله اطفاء یا کنترل حریق می باشد و هنگامی که حباب شیشه ای حساس به حرارت اسپرینکلر تا دمای مشخصی گرم شود، به صورت خودکار وارد عمل شده و آب را در منطقه تحت پوشش خود تخلیه می نماید.

انواع اسپرینکلر ها

۱- اسپرینکلر پایین زن ( (Pendent Sprinkler) 

این مدل یکی از انواع اسپرینکلر می باشد که جریان آب را به سمت پایین تخلیه می نماید.

۲- اسپرینکلر بالا زن (Upright Sprinkler)

 نوعی اسپرینکلر می باشد که جریان آب را از سمت بالا تخلیه کرده و آب پس از برخورد به دفلکتور تغییر جهت داده و به سمت پایین زمین بر می گردد.

۳- اسپرینکلر دیواری (Sidewall Sprinkler)

یکی از انواع اسپرینکلر است که با دفلکتور خاص دارای توانایی تخلیه بخش عمده ی از آب خود را به صورت نیم دایره و در جهت مخالف دیوار مجاور خود دارد.

۴- اسپرینکلر مخفی (Concealed Sprinkler)

 این اسپرینکلر یکی از انواع اسپرینکلر می باشد که پایین زن بوده و به دلیل حساسیت در بحث زیبایی در بعضی فضاها درون قاب مخصوص کار شده است و در زمان حریق این قاب وظیفه انتقال حرارت به حباب شیشه ای و عمل کردن اسپرینکلر را دارد.

۵- اسپرینکلر پاسخ سریع (Quick Response Sprinkler)

نوعی اسپرینکلر که دارای حباب شیشه ای با سرعت عکس العمل بیشتری نسبت به اسپرینکلرهای پاسخ استاندارد می باشد که نرخ این پاسخ زمانی ۵۰ متر بر ثانیه و یا کمتر بوده و برای مقاصد مورد نظر مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از این نوع اسپرینکلر می تواند در بسیاری از موارد منجر به کاهش قابل توجه ناحیه طراحی و به دنبال آن آبدهی پمپ و حجم مخزن ذخیره خواهد شد.

 دستورالعمل های الزامی نصب اسپرینکلر :

•  اسپرینکلرهای عمودی باید موازی با خط لوله انشعابی نصب شوند مگر اینکه به طور ویژه برای دیگر جهت گیری ها لیست شده باشند.
• درپوش ها و کلاف های محافظت کننده باید قبل از زمانی که سیستم اسپرینکلر برای سرویس آماده شود حذف شوند.
• اسپرینکلرهای دما معمولی و متوسط در ساختمان ها به کار برده می شوند و اسپرینکلرهای دما بالا برای استفاده در فضاهای با خطرات زیاد، مکان های انبار و… مجاز به استفاده می باشند بنابراین توجه لازم را در کاربرد اسپرینکلر با دمای مناسب که در تصویر ذیل مشاهده می شود را در فضای متناسب با آن نصب نمایید.

• در هنگام نصب اسپرینکلر ، هر سیستم  اسپرینکلر باید به یک شیر کنترل با دسترسی مناسب، مجهز شود. محل نصب شیر باید به گونه ای انتخاب شود که تمامی منابع خودکار تامین آب را کنترل نماید.
• برای نصب اسپرینکلر فاصله اسپرینکلر تا دیوار باید براساس یک خط عمود بر دیوار از اسپرینکلر سنجیده شود.
• حداکثر فاصله دو اسپرینکلر از هم 4.6 متر و حداقل 1.8 متر می باشد.
• هنگان نصب اسپرینکلر دقت شود که حداقل فاصله اسپرینکلر از دیوار 10 سانتی متر و حداکثر 2.3 متر می باشد.
• حداقل فشار مجاز سیستم اسپرینکلر 0.5 بار و حداکثر فشار کاری برای ملزومات بالای سطح زمین 12.1 بار و زیر زمین 10.4 بار می باشد.
• از آچارهای مخصوص برای نصب اسپرینکلر به جهت تامین اهرم مناسب در هنگام سفت کردن اسپرینکلر و کاهش لغزش در هنگام نصب استفاده شود. هر آچار دیگری ممکن است به اسپرینکلر آسیب برساند.

• هنگام نصب اسپرینکلر توجه داشته باشید که از لوله با ویژگی و قطر مناسب استفاده گردد و از لوله های فلزی با استحکام بالا، تحمل فشار و حرارت بالا استفاده گردد. امروزه از لوله های گالوانیزه به منظور جلوگیری از خوردگی سیستم لوله کشی و همچنین لوله های بدون درز به منظور تحمل فشار کاری استفاده می شود که مورد تاید استاندارد نیز می باشد. توجه داشته باشید که بررسی دوره ای لوله ها به منظور عدم رسوب گیری لوله ها، مرتب صورت گیرد. قطر لوله های اسپرینکلر برای لوله های فولادی حداقل یک اینچمی باشد و دقت داشته باشید که لوله انتخاب شده بدون درز با اتصالات جوشی باشد و حتما تحمل فشار حداقل یکبار را داشته باشد.
• تنها اسپرینکلرهای نو و جدید مجاز به نصب در سیستم می باشد و زمانیکه اسپرینکلر به هر دلیلی برداشته شود، مجاز به نصب مجدد نمی باشد.
• اسپرینکلرهایی که در معرض صدمات مکانیکی می باشند باید با استفاده از محافظ های استاندارد محافظت شوند.
• اسپرینکلر ها تنها توسط سازنده رنگ می شود و رنگ آمیزی آنها به هر دلیلی ممنوع می باشد.
• حداقل 6 اسپرینکلر یدک در محل نگهداری شود تا به سرعت جایگزین اسپرینکلرهای عملکرده یا به هر نحو آسیب دیده، شوند.

برای دانلود رایگان فایل «سامانه های ثابت اطفاء آتش بارنده (اسپرینکلر)» کلیک نمایید

برای دانلود رایگان فایل «دستورالعمل های الزامی نصب اسپرینکلر» کلیک نمایید

محصولات پیشنهادی:

انواع اسپرینکلر