شیرآلات برقی| قسمت اول
در این بخش از مقالات مهام مارکت به بررسی انواع شیرآلات صنعتی شامل شیرهای خطی، شیر چرخشی،شیر یک طرفه، شیرهای برقی و سایرشیرها می پردازیم.
فهرست مطالب
آشنایی با شیر آلات صنعتی
شیرها ابزاری هستد که در صنعت با توجه به موقعیت و نحوه عمل آنها مورد استفاده قرار می گیرند. مهمترین استفاده آنها قطع یا ایجاد جریان سیال در درون لوله می باشد. یک شیر ایده آل آن است که سیال را با کمترین مقاومت و ایجاد کمترین افت فشار از خود عبور دهد و به بیان دیگر در وقت لازم از عبور سیال به هر صورت از داخل خود جلوگیری کند. گاهی اوقات برای تنظیم جریان سیال نیز مورد استفاده قرار می گیرند که این عمل با تغییر مسیر حرکت و با ایجاد اندکی مقاومت صورت می پذیرد. در برخی مواقع نوع بخصوصی از شیرها مانند شیرهای برقی که به طور اتوماتیک باز و بسته می شوند و از بروز اتفاقات جلوگیری می کنند در صنعت به کار می روند.
شیر خطی
- شیر کشویی
- شیر گلوب
- شیر زاویه ای
- شیر دیافراگمی
- شیر پینچ
شیر چرخشی
- شیر استوانه ای
- شیر گلوله ای
- شیر پروانه ای
شیر یک طرفه
- شیر یک طرفه لولایی
- شیر یک طرفه فشاری
- شیر یک طرفه پیستونی
- شیر یک طرفه کره ای
شیرهای برقی
- شیرهای برقی قطع گاز نیمه اتوماتیک
- شیرهای برقی فرمانپذیر گاز
- شیرهای برقی اتوماتیک قطع و وصل جریان آب
سایر شیرها
- شیر اطمینان
- شیر قطع و وصل
- شیر کنترل جریان
- شیر انحرافی
- شیر قطع و وصل دو مرحله ای
- شیر مخلوط کننده
- شیر کنترل
۱- شیر خطی (Linear Valves)
نامگذاری این شیرها به این دلیل است که عامل کنترل جریان در داخل شیر به صورت خطی بالا یا پایین حرکت می کند، بر خلاف شیرهای چرخشی که عامل کنترل به واسطه چرخش خود، جریان را کنترل می کند. این نوع شیرها به چند دسته کلی تقسیم می شوند که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
- شیر کشویی
- شیر گلوب
- شیر زاویه ای
- شیر دیافراگمی
- شیر پینچ
شیر کشویی (Gate valve)
این شیرها به دلیل طراحی و ساخت آسان آن و عذم نیاز به تکنولوژی پیشرفته برای ساخت، یکی از پرکاربردترین شیرها هستند. این شیرها در حال باز، آشفتگی کمی را در مسیر ایجاد کرده و همچنین افت فشار ایجادی آنها قابل توجه نیست. این شیرها در مکان هایی استفاده می شوند که از شیر به ندرت استفاده شده و در صورت نیاز بتوان جریان را کاملا مسدود کرد. از این نوع شیرها نمی توان در مسیرهایی که نیاز به کنترل دقیق است استفاده نمود زیرا ساختار شیر جازه کنترل دقیق را به ما نمی دهد. مزیت عمده این شیرها این است که د حالت کملا باز افت فشار کمی ایجاد کرده و در حال کاملا بسته به خوبی می تواند از عبور جریان جلوگیری کند. از معایب این شیرها می توان از استعاد آنها برای ایجاد لزرش در مسیر جریان را نام برد، همچنین در وضعیت های اضطراری نمی توان عمل باز و بسته کردن را به سرعت انجام داد.برای شیرهای بزرگ در صورت عدم وجود سیستم های هیدرولیکی نیروی زیادی برای تنطیم جریان لازم است.
شیر گلوب (Globe valve)
همانگونه که در شکل پایین دیده می شود این نوع شیر دارای زائده ای است که با چرخش دسته، به طرف بالا و پایین حرکت کرده و مسیر عبور جریان را باز و بسته می کند. این شیرها در محل هایی استفاده می شوند که نیاز به باز و بسته کردن شیر به صورت دائم وجود دارد. این شیرها افت فشار زیادی را در مسیر جریان ایجاد می کنند، به همین دلیل توصیه شده که در جاهایی که افت فشار مطلوب نیست از این شیرها استفاده نشود. تنها چند دور با نیروی نسبتا کم لازم است که شیر را از حالت کاملا باز به حالت بسته تبدیل کند. اما در شیرهای بزرگ برای چرخاندن احتیاج به نیروی بیشتری متناسب با طرفیت شیر وجود دارد.
شیر زاویه ای (Angle valve)
شیرهای زاویه ای زیر مجموعه شیرهای Globe به شمار می روند و به همان صورت کار می کنند. تنها تفاوت آنها این است که در شیرهای زاویه ای مسیر خروجی سیال با ورودی، زاویه ای می شازد که متناسب با نیاز ممکن است ۹۰ درجه، کوچکتر و یا بزرگتر باشد. هدف اصلی از به کار بردن شیرهای زاویه ای، حذف زانویی و خم ها از مسیر جریان است.
شیر دیافراگمی (Diaphragm valve)
همانگونه که در شکل های پایین دیده می شود اسن شیر دارای قسمت دیافراگم مانند و متحرکی است که با حرکت به طرف بالا و پایین می توان مسیر جریان را باز و یا بسته کند. این نوع از شیرها در مکان هایی استفاده می شوند که هدف، کنترل یک سیال خورنده باشد. دلیل این امر آن است که می توان دیافراگم شیر را طوری طراحی کرد که سیال با هیچ یک از قطعات مکانیکی شیر تماس پیدا نکند. از کاربردهای دیگر این شیرها برای سیالاتی است که دارای ذرات ریز معلق زیادی هستند.
شیر پینچ (Pinch valve)
این نوع از شیرها دارای قسمت انعطاف پذیری شبیه به یک لوله پلاستیک هستند که با فشردن این لوله، مسیر جریان کنترل می شود. شیرهای پینچ از نظر طراحی و ساخت آسانترین نوع شیرها و همچنین از نظر قیمت، جز ارزانترین آنها محسوب می شود. کاربرد وسیع آنها در آزمایشگاه ها برای کنترل جریان سیال و در صنعت برای کنترل جریان های با ذرات معلق زیاد است. استفاده دیگر این شیرها در مکان های است که خورندگی و یا آلودگی سیال می تواند مشکل ساز باشد. از مزایای این شیرها افت فشار آن است که به واسطه طراحی ساده آن مزیت مهمی محسوب می شود. از جمله صنایعی که از این نوع شیرها استفاده می کنند می توان به صنایعی اشاره کرد که با پسابهای غلیظ ارتباط دارند، مانند صنایع تصفیه فاضلاب، کاغذ سازی، معدن و…
۲- شیر چرخشی (Rotary valve)
از متداولترین شیرهای صنعتی می توان به شیرهای چرخشی اشاره نمود که عبارتند از:
- شیر استوانه های
- شیر گلوله ای
- شیر پروانه ای
شیر استوانه ای (Plug valve)
شیرهای ساتوانه ای احتمالا قدیمی ترین نوع شیرهای ساخت بشر می باشند. شیری که قرنها پیش توسط انسانها ساخته شده بود متشکل از یک استوانه پرخنده می باشد که در جهت عمود بر محور سوراخ شده و با چرخاندن ربع دور از حالت کاملا باز به حالت کاملا بسته تغییر وضعیت می دهد. شیرهای استوانه ای امروزی با کمی تغییر در ظاهر دقیقا به همان صورت کار می کنند فقط به جای استوانه چوبی از یک استوانه فلزی استفاده می شود. این نوع شیرها افت فشار کمی را در مسیر جریان ایجاد می کنند و عیب عمده آنها این است که قادر به تنظیم دقیق جریان نیستند و تنها برای باز و بسته کردن مسیر جریان از آنها استفاده می شود. مهمترین مزیت این شیرها را در سرعت عمل آنها برای باز و بسته کردن جریان می توان خلاصه کرد. امروزه انواع بسیار متنوعی از این نوع شیرها طراحی شده و در صنایع مختلف استفاده می شود.
شیر گلوله ای (Ball valve)
اساس کار این نوع شیرها مطابق شیرهای plug است و تنها تفاوت آنها این است که در plug از یک استوانه سوراخدار برای تنظیم جریان استفاده می شود ولی در Ball از یک گلوله سوراخ دار برای انجام این کار استفاده می شود. در اینجا با چرخش 90 درجه می توان شیر را از حالت کاملا باز به حالت کاملا بسته تبدیل کرد. از مزایای عمده این نوع شیر علاوه بر سریع بودن، ای است که اولا نیاز به روغن کاری ندارد و ثانیا به خوبی می تواند از نشت سیال جلوگیری کند. نکته آخر باعث شده که از این نوع شیرها در مواردی همچن گازرسانی که نیاز به ظریب اطمینان بالا برای جلوگیری از نشتی وجود دارد استفاده فراوان شود.
شیر پروانه ای (Butterfly valve)
انواع متنوعی از این شیرها در صنایع مختلف استفاده می شود، از شیرهای معمولی گرفته تا شیرهایی که قادر به تحمل فشارهای بسیار بالا می باشند. به طور کلی شیرهای پروانه ای دارای اندازه های بزرگتر از (50mm) 2in هستند. عدم ساخت شیرهای کوچکتر به این دلیل است که پره داخل شیر قسمت زیادی از فضای شیر را اشغال می کند و برای شیرهای کوچکتر ظرفیت شیر پاین می آی. در حالت کاملا باز شیرهای پروانه ای آشفتگی کمی را در سیال به وجو می آورند و به همین دلیل افت فشار شیر در این حالت قابل چشم پوشی است. شیرهای پروانه ای در مقایسه با دیگر شیرهاهای هم قیمت دارای ظرفیت بالاتری هستند. این افزایش ظرفیت در اندازه های بالاتر از 12in به طرز چشم گسری افزایش می یابد.
ادامه مطلب در قسمت دوم مقاله می باشد، برای مطالعه قسمت دوم این مقاله کلیک نمایید…
برای مشاهده و خرید انواع شیرهای برقی کلیک نمایید…
مطالب مشابه:
