در این بخش از مقالات ایمنی و آتش نشانی در مهام مارکت درباره معیارهای طراحی سیستم اطفاء حریق و اعلام حریق توضیح خواهیم داد.

اطلاعات مورد نیاز جهت طراحی

به منظور تسهیل در طراحی و انتخاب سیستم مناسب جهت سیستم اطفاء حریق و اعلام حریق ، اطلاعات زیر مورد نیاز طراح خواهد بود.

شرایط محیطی و اقلیمی

شرایط محیطی و اقلیمی محل پست شامل موارد زیر بایستی مشخص گردد :

• حداکثر درجه حرارت
• حداقل درجه حرارت
• ارتفاع از سطح دریا
• رطوبت نسبی
• سرعت باد
• تجهیزات و تاسیسات و فضاهای مورد نیاز جهت نصب سیستم اطفاء حریق و اعلام حریق شامل :
• نوع پست (معمولی، GIS و …)
• تعداد، ظرفیت و سطح ولتاژ ترانسفورماتورها
• تعداد، ظرفیت و سطح ولتاژ راکتورها (در صورت وجود)
• تعداد، ظرفیت و سطح ولتاژ خازن ها (در صورت وجود)
• تعداد، ابعاد و نوع سالن ها و اتاق های مورد حفاظت (شامل سالن کنترل، اطاق دیزل، کلید خانه فشار متوسط، گالری کابل هـا، کانال های کابل و…)
• طول سینی های نصب شده در گالری کابل یا کانال کابل زیر اطاق کنترل
• تعداد و مشخصات سایر فضاهای مورد نظر برای حفاظت از آتش

حفاظت ساختمان کنترل در برابر آتش

در ساختمان های کنترل به دلیل وجود انبوه کابل های کنترل و قدرت در زیر تابلوهای کنترل و رله و همچنین وجود کانال یا گالری کابل ها احتمال بروز حریق وجود دارد. سیستم های حفاظت از آتش جهت ساختمان های کنترل و رله معمولاً با CO2 است.

سیستم اطفاء حریق برای سالن کنترل

ارجح آن است که ساختمان های کنترل حداقل دارای دو خروجی باشند. این خروجی ها می بایست در دو انتهـای مخـالف سـاختمان جهت پیشگیری از امکان گیر افتادن کارکنان در آتش ایجاد گردند. درها می بایست به سمت خارج باز شوند. آرایش تجهیزات و پانل ها می بایست بنحوی طراحی شوند که کارکنان بتوانند از هر دو انتها از ناحیه تجهیزات خارج گردند.
سیستم های حفاظت از آتش CO2 می تواند بفرم کپسولی (از نقطه نظر هزینه کمتر) و یا نصب شده (ثابت ) باشد.
سیستم های نصب شده ثابت به دو نوع اتوماتیک و غیراتوماتیک تقسیم بندی می شوند. در این نوع سیستم هنگام شروع عملکرد، سیستم تهویه بطور خودکار قطع شده و دریچه های تهویه بسته می شوند. گاز خاموش کننده آتش در سیلندرهایی که داخل سـاختمان کنترل قرار داده می شود نگهداری شده و در صورت بروز حریق و تشخیص آن توسط واحدهای آشکارساز، ایـن گـاز توسـط سیسـتم لوله کشی و پاشنده های مربوطه که در اطراف اتاق و بالای پانل ها و یا کابل ها در گالری کابل تعبیه شده اند منتشر می شـود. در صـورتی که دستور انتشار گاز توسط سیستم کنترل و بدون دخالت نفرات انجام گیرد، سیستم اتوماتیک بوده و اگر این دستور توسـط پرسـنل صادر گردد سیستم غیر اتوماتیک (نیمه اتوماتیک یا دستی) می باشد. در سیستم نیمه اتوماتیک، پاشش CO2 باید توسط اپراتور با فشار دادن دگمه انجام گیرد در حالیکه در حالت دستی این عمل با باز کردن شیر توسط اپراتور صورت خواهد گرفت.
در این سیستم ها فعال کننده ها معمولاً کپسول های نیتروژن می باشند که به یک شیر برقی متصل هستند. در روش نیمه اتوماتیک در اثر عملکرد شیر برقی نیتروژن داخل کپسول آزاد شده و در نتیجه شیرهای خط Co2 که به روش پنوماتیکی عمل مـی کننـد، بـاز شده و Co2 وارد فضای اتاق می شود.

در سیستم های پاشش Co2 به صورت دستی بجای شیر برقی که به کپسـول های فعـال کننـده نیتروژن متصل است، شیرهای سوزنی قرارداده می شود و اپراتور مستقیماً شیر سوزنی را باز میکنـد و نیتـروژن شـیرهای پنومـاتیکی روی خطوط را باز کرده و Co2 از کپسول ها خارج شده و از طریق نازل های نصب شده وارد اتاق می گردد.
در مکان هایی که کارکنان بصورت تمام وقت در آن محل ها حضور ندارند (مانند کلیدخانه ها و باتری خانه ها و امثال آن) جهت اطفاء حریق می توان از سیستم اتوماتیک پاشش CO2استفاده نمود ولی در سالن کنترل بعلت حضور تمام وقت کارکنـان در تمـام سـاعات شبانه روز سیستم اتوماتیک پاشش CO2 مناسب و ضروری به نظر نمی رسد و احتمال خارج نشدن به موقع کارکنـان قبـل از عملکـرد سیستم CO2 و در نتیجه احتمال خفگی وجود خواهد داشت. بنابراین در این موارد از سیستم نیمه اتوماتیک پاشش CO2 و یا حتی از کپسول های دستی قابل حمل CO2 که در محل قرارداده می شوند استفاده می گردد.

سیستم اعلام حریق برای سالن کنترل

در سالن کنترل به علت وجود کابل و علم به این مطلب که کابل ها کُند سوزند ( اکثر کابل ها در پست ها از نوع تاخیرانداز در مقابل هستند) و در اثر سوختن حرارت زیادی ایجاد نمی کنند باید از آشکارسازی استفاده نمـود کـه حساسـیت بـالایی داشـته باشـد.

آتش

آشکارسازهای دودی گزینه مناسبی برای این نواحی می باشند. این آشکارسازها با توجه به حساسیت بالای خـود قـدرت آشـکارکردن حریق را در مراحل اولیه بروز آتش دارند.

البته برای جلوگیری از اعلام خبرهای اشتباه، این آشکارسازها باید در محیط های نسبتاً تمیز نصب شوند تا در اثـر آلـودگی و دود محیط به اشتباه آلارم آتشسوزی صادر نکنند. گزینه مناسب دیگر استفاده از آشکارسازهای حرارتی است.
سیستم اطفاء حریق برای اطمینان بصورت عملکرد دو کانال از دو کانال در نظر گرفته می شود (آشکارسـازها بـه صـورت سـری هستند)، یعنی در این حالت حداقل دو کراسینگ تعریف شده که در صورت اعلام حریق از طرف هر دوی آن ها سیستم اطفاء حریق به کار می افتد.

در واقع آلارم برای هر مسیر بصورت مستقل ارسال میگردد ولی عمل اطفاء حریق تنها در صـورت ارسـال دو سـیگنال توام انجام می گیرد. در این حالت می توان از آشکارسازهای دودی و حرارتی به صورت ترکیبی استفاده نمود.
در سالن هایی که سیستم اطفاء حریق نصب شده به صورت ثابت وجود دارد از آژیرهای صوتی و چراغ گردان برای اطلاع افراد از پاشش CO2 استفاده می شود.
در محل هایی که فقط کپسول CO2 در نظر گرفته شده جهت اعلام حریق تنها از آشکارسازها استفاده شده و خروجی آنها مستقیماً به تابلوی مرکزی اعلام حریق ارسال خواهد شد.

برای خرید سیستم های اطفاء حریق از مهام صنعت کلیک کنید.