ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻟﻮﻟﻪ واﺗﺼﺎﻻت|قسمت۱
همان طور که در این بخش از مقالات مکانیک در سایت مهام مارکت می خوانید درباره اتصالات لوله و انواع اتصالات از جمله(سه راهی و زانو و…) توضیح خواهیم داد.
اتصالات
اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻬﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ راﺳﺘﺎ درﻟﻮﻟﻪ – ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ – اﻧﺸﻌﺎب ﮔﻴﺮی – اﺗﺼﺎل ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه ها، وﺻﻞ کردن دﺳﺘﮕﺎه ها ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و… کاربرد دارد .
اﻧﻮاع اﺗﺼﺎﻻت
اﺗﺼﺎﻻت ازﻟﺤﺎظ ﻧﻮع اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﭼﻨﺪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ:
- اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﻲ ﻟﺐ ﺑﻪ ﻟﺐ ﻣﺨﺼﻮص ﻟﻮﻟﻪ های ﻓﻮﻻدی و ﺁﻟﻴﺎژهای ﺁن
- اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺤﻔﻈﻪ ای ﻣﺨﺼﻮص ﻟﻮﻟﻪ هﺎی ﻓﻮﻻدی و ﺁﻟﻴﺎژهﺎی ﺁن وﻟﻮﻟﻪ های ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ
- اﺗﺼﺎﻻت رزوﻩ ای ﺑﺮای اﺗﺼﺎل ﻟﻮﻟﻪ های فلزی
- اﺗﺼﺎﻻت ﻓﺸﺎری ﺑﺮای ﻟﻮﻟﻪ های اﺑﺰاردﻗﻴﻖ و اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت
- فلنج ها ﺑﺮای اﺗﺼﺎل ﻟﻮﻟﻪ های ﻓﻠﺰی
اندازه گیری اتصالات
اﻧﺪازﻩ ﻗﻄﺮ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ اﻳﺴﺖ که ﺑﻪ ﺁن وﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل یک اتصال ٢ اینچ ﻣﺨﺼﻮص ﻟﻮﻟﻪ ۲ اینچ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﺿﺨﺎﻣﺖ و ﻣﻴﺰان ﻓﺸﺎری که ﻳﻚ ﻧﻮع اﺗﺼﺎل ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲ کند ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻮع اﺗﺼﺎل ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد که ﺑﻌﺪا ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻩ ﺧﻮاهد ﺷﺪ.
اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﻲ ﻟﺐ ﺑﻪ لب ازﺟﻨﺲ ﻓﻮﻻد و ﺁﻟﻴﺎژهای ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺁن:
- ﻣﻮارد استفاده: ﺑﺮای ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻟﻮﻟﻪ کشی های ﺳﺮوﻳﺲ و ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮداری ﻓﺮﺁﻳﻨﺪها – ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ انتقال وﺗﻮزﻳﻊ ﺳﻴﺎﻻت کاربرد دارد.
- ﻣﺰاﻳﺎ: ﻋﻤﻠﻲ ﺗﺮﻳﻦ روش ﺟﻮﺷﻜﺎری ﺑﺮای ﻟﻮﻟﻪ های ۲ اینچ وبالاتر ﺑﻮدﻩ که اﺗﺼﺎﻻت پس از ﺟﻮﺷﻜﺎری ﺑﺪون ﻧﺸﺘﻲ وﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن می باشد( اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺲ از ﺁزﻣﺎیش های ﻻزم ﺑﺮروی ﺟﻮش ).
- ﻣﻌﺎﻳﺐ: ﻧﻔﻮذ ﺟﻮش درداﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺮ روی ﺟﺮﻳﺎن ﺳﻴﺎل اﺛﺮ ﻣﻲ گذارد.
- دو ﺳﺮ اﺗﺼﺎل ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردهای ﻣﻌﺘﺒﺮﻧﻈﻴﺮ ANSI B31.8 و یا ANSI B16.25 ﭘﺦ زدﻩ شده و ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺟﻮﺷﻜﺎری ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد.
ﻣﻌﻤﻮﻻ محل جوش با یکی از آزمایش های غیر مخرب آزمایش می شود.


انواع مختلف این نوع اتصالات (زانو و خم، درپوش، سه راهی ، کاهنده)
زاﻧﻮ و ﺧﻢ: اﻳﻦ دو نوع اتصال جهت ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ کاربرد دارد. زاﻧﻮها ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد:
زانو ی ﺷﻌﺎع کوﺗﺎﻩ که درﺁن ﺷﻌﺎع اﻧﺤﻨﺎء زاﻧﻮ ﺑﺮاﺑﺮ قطر آن می باشد یعنی R=D که R ﺷﻌﺎع اﻧﺤﻨﺎء و D ﻗﻄﺮزاﻧﻮ ﻣﻲ باشد.
زاﻧﻮی ﺷﻌﺎع ﺑﻠﻨﺪ که در آن شعاع انحناء زانو برابر ۱/۵ برابر ﻗﻄﺮﺁن ١/۵ می باشد یعنی R=1.5D که R شعاع انحناء و D ﻗﻄﺮزاﻧﻮ ﻣﻲ باشد.
درﺧﻢ ها ﺷﻌﺎع اﻧﺤﻨﺎء ﺑﻴﺸﺘﺮاز ۱/۵ (۳ ﺑﺮاﺑﺮ بیشتر) ﺑﻮدﻩ و ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ کاری ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﻘﺎﺿﻲ کاﻻ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد.
ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻣﻜﺎن ﻣﺤﺪودﻳﺖ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ از خم ها اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ کنیم وﻟﻲ در ﺻﻮرت ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﺑﺘﺪا از زانو ی ﺷﻌﺎع ﺑﻠﻨﺪ و در ﺟﺎهای ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺴﺘﻪ و ﻣﺤﺪود از ﻧﻮع زانو ﺷﻌﺎع کوﺗﺎﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد.
زانو ها ﻣﻌﻤﻮﻻ در زاوﻳﻪ های ۴۵ و٩٠ و ١٨٠ درﺟﻪ وخم ها ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺳﻔﺎرش ﻣﻌﻤﻮﻻ ۱۵ و٣٠ و۴۵ و٩٠ و ١٨٠ درﺟﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ شوند. (a=180) در زاﻧﻮهﺎی کاهنده اﻧﺪازﻩ ﻳﻜﻄﺮف کوچک تراﺳﺖ.

درﭘﻮش : از اﻳﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎل ﺑﺮای ﻣﺴﺪود کردن اﻧﺘﻬﺎی ﻣﺴﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻄﻮر داﺋﻢ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد.

سه راهی: سه راهی ها ﺟﻬﺖ اﻧﺸﻌﺎب ﮔﻴﺮی از ﺧﻄﻮط کارﺑﺮد دارد و ﺑﺪو ﺷﻜﻞ سه راهی ﻣﺴﺎوی (equal tee ) و ﻧﺎﻣﺴﺎوی و ﻳﺎ سه راهی ﺗﺒﺪﻳﻞ (unequal or reducing tee) ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد وﻣﻌﻤﻮﻻ ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺸﻌﺎب (branch) دارای ﻗﻄﺮ کمتر است.
درﻗﺴﻤﺖ اﻧﺸﻌﺎب سه راهی هایی که درﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد درﺻﻮرﺗﻲ که ﻗﻄﺮ انشعاب ۵٠ درصد قطر اصلی(run) ﺳﻪ راهی و ﻳﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از گیر کردن ﺗﻮپک های ﺗﻤﻴﺰ کننده ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ درﻗﺴﻤﺖ اﻧﺸﻌﺎب ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻣﺴﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻴﻠﮕﺮدهاﻳﻲ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﮔﺮدد که ﺑﻪ ﺁن اﺻﻄﻼﺣﺎ (branch barred) ﻣﻲ گویند.

کاهنده: از اﻳﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺮای ﺟﺎهایی که ﻧﻴﺎز ﺑﻪ کاهش ﻗﻄﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ دو ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد:
کاهنده هم مرکز که اکثرا ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ شود.
کاهنده غیر هم مرکز که ﺑﺮای ﻣﺤﻠﻬﺎیی که نیاز ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ در ﻣﺴﻴﺮ اﻓﻘﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ از ﻧﻮع هم مرکز ﺑﺎﺷﺪ از اﻳﻦ ﻧﻮع اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد.

اﺗﺼﺎﻻت ﻓﻮﻻدی ﻣﺨﺼﻮص ﺟﻬﺖ اﻧﺸﻌﺎب گیری از ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر:
ﺑﺮای زﻣﺎنی که ﻗﻄﺮاﻧﺸﻌﺎب ﺧﻴﻠﻲ کمتر از ﻗﻄﺮ اﺻﻠﻲ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ از weldolet و socketolet و threadolet اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد (اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎﺧﺖ اﻳﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎﻻت ASTM A105 می ﺑﺎﺷﺪ).
اﮔﺮ ﻗﻄﺮ اﻧﺸﻌﺎب ﻳﻚ ﺳﻮم وکوﭼﻜﺘﺮاز ﻳﻚ ﺳﻮم ﻗﻄﺮ اﺻﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ از saddle اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد.
ﺑﺮای ﻗﻄﺮ های ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻳﻚ ﺳﻮم ﻗﻄﺮ اﺻﻠﻲ از split tee اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ شود.
ﭘﺲ از اﺗﺼﺎل ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮق ﺑﻪ ﺧﻂ اﺻﻠﻲ(ﺟﻮﺷﻜﺎری) ﺟﻬﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻧﺸﻌﺎب از ﺧﻂ اصلی از دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﺑﻨﺎم (hot tap) اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ کنند ﺑﺎ اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎﻩ که دارای ﻣﺘﻪ و ﺷﻴﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪون ﻗﻄﻊ ﺟﺮﻳﺎن اﺻﻠﻲ ﺳﻴﺎل ﻟﻮﻟﻪ را ﺳﻮراخ واﻧﺸﻌﺎب را ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ کنند.
در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد و روش اﺗﺼﺎل اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ اتصالات به اﺳﺘﺎﻧﺪاردهای ANSI B31.8 و MSS –SP-97 ﻣﺮاﺟﻌﻪ شود.






اﺗﺼﺎل ﻋﺎﻳﻘﻲ: از اﻳﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎل ﺑﺮای زمانی که ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺷﺒﻜﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ قسمت های دﻳﮕﺮ ﻣﺜﻞ اﻳﺴﺘﮕﺎه ها و … ﻋﺎﻳﻖ ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد و اﺗﺼﺎل ﻃﻮری ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪﻩ که ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ اﺗﺼﺎ ل ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﺸﺎری که ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪﻩ دارای ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻗﺴﻤﺖ اﺑﺘﺪاﻳﻲ و اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺁن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻬﻢ ﻋﺎﻳﻖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.


اﺗﺼﺎل ﻟﻮﻟﻪ ﻓﻮﻻدی ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﭘﻠﻲ اتیلن: از اﻳﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎل ﺑﺮای وﺻﻞ کردن ﻟﻮﻟﻪ ﻓﻮﻻدی ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﭘﻠﻲ اﺗﻴﻠﻦ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد واﻧﺪازﻩ ﺁن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﻧﺪازﻩ ﻟﻮﻟﻪ می باشد(۳/۴” X 25mm).

ﺑﺮای اﻧﺸﻌﺎﺑﮕﻴﺮی و ﻳﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ هوا و ﮔﺎز از ﺧﻄﻮط ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز ﺷﻬﺮی از اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺨﺼﻮص که در د اﺧﻞ ﺁن ﻣﺘﻪ ای ﻧﻴﺰ ﺟﻬﺖ ﺳﻮراخ کردن ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺪون ﻗﻄﻊ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز ﻗﺮار دارد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد که ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻪ راهی اﻧﺸﻌﺎب و ﺳﻪ راهی ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ.
اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎﺧﺖ و ﺁزﻣﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎﻻت ASTM A105 می ﺑﺎﺷﺪ.

روش ﺳﺎﺧﺖ : اﻳﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎﻻت ﺑﻪ روش ﻓﺮم دهی ﺑﺮ روی قطعاتی از لوله ﺷﻮد ﺑﻄﺮﻳﻖ ﺳﺮد و ﻳﺎ ﮔﺮم ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ شود.
استاندارد ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل در ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز برای مواد و روش ﺳﺎﺧﺖ و ﺁزﻣﺎﻳﺶ آن ASTM A234 ﺁن ASTM A860 ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ که ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺁن دارای ﮔﺮﻳﺪهای ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل در ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﺑﺮای اﺑﻌﺎد وﺗﻮﻟﺮانس های ﻣﺠﺎز ANSI B16.9 و ANSI B16.28 و MSS – SP -75 ﻣﻲ باشد.
ﺿﺨﺎﻣﺖ اﻳﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻌﺎدل ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻟﻮﻟﻪ اﻳﺴﺖ که ﺑﻪ ﺁن وﺻﻞ ﻣﻲ شود. ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺮای ﻟﻮﻟﻪ SCH 40 اﺗﺼﺎل SCH 40 اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ شود.
برای مشاهده قسمت دوم مقاله کلیک کنید.
شرکت مهام صنعت اندیشه تامین کننده انواع فیوز های گازی از نوع فلنجی ، رزوهای و…
مطالب مشابه: