در این بخش از مقالات ایمنی و آتش نشانی در مهام مارکت درباره آشنایی با دتکتورهای سیستم های اعلام حریق و انواع آن( دتکتور دودی ، دتکتور حرارتی و …)  توضیح خواهیم داد.

با توجه به رشد روزافزون جمعیت و نیاز به ساخت فضای‌های بیشتر مسکونی، اداری، آموزشی، صنعتی،تجاری و … ضرورت تجهیز و ایمن‌سازی آنها در مقابل حوادث همانند زلزله، سیل و آتش‌سوزی اجتناب ناپذیر است. نظر به اینکه تمامی ساختمان‌ها جدا از نوع کاربری برای استفاده افراد با عادات مختلف طراحی می‌شوند، به کارگیری یک سیستم یکپارچه جهت حفاظت و ایجاد سطح ایمنی بیشتر تحت نام شبکه سیستم اعلام حریق با استفاده از تجهیزات معتبر الزامی می‌باشد.

مطابق آمارهای بین‌المللی۳۰% از حوادث منجر به فوت در جهان ناشی از آتش‌سوزی می‌باشد که جدا از تلفات انسانی، خسارت‌های مالی سنگینی نیز در پی دارد.

در دنیای مدرن امروز به ویژه در جوامع پیشرفته، تمامی ساختمان‌ها از لحاظ کاربری و استعداد بروز حریق به طبقه‌بندی‌های متفاوتی تقسیم می‌گردند.

این تقسیمات توسط کارشناسان سازمان‌های آتش‌نشانی انجام و به کمک طراحان و متخصصان صنعت ایمنی آمده و نتیجه آن حفاظت بیشتر با حداکثر بهره از مجموعه قطعات طراحی شده براساس استانداردهای لازم برای پوشش بهتر خواهد بود.

از این‌رو کارشناسان، علم و تکنولوژی را به خدمت گرفته تا با پیشرفته کردن تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی به کاهش سوانح کمک نمایند.

در برخی از کشورهای اروپایی و آمریکایی، نصب سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق و تجهیز ساختمان‌ها بر اساس طبقه‌بندی آنها با در نظر داشتن استعداد آتش‌سوزی، به صورت قانون و الزامی بوده و در بعضی نقاط ساختمان‌ها از طریق خطوط مخابراتی یا وسایل پیشرفته دیگر به مراکز آتش‌نشانی متصل می‌شوند.

با شروع و توسعه ساخت و ساز در شهرهای بزرگ کشورمان نیز، خوشبختانه کارشناسان محترم سازمان ایمنی و آتش‌نشانی و همکاری شهرداری، با رویکرد ایمن‌سازی در مقابل حریق اقدام به الزام قانونی سازندگان ساختمان‌ها برای نصب و بکارگیری تجهیزات اعلام و اطفاء حریق کرده‌اند که گامی مثبت و ارزنده در گسترش فرهنگ ایمنی و حفاظت بیشتر برای رسیدن به جامعه‌ای ایمن می‌باشد.

هدف از ارائه اطلاعات در این مجله، طی سلسله مقالاتی، افزایش اطلاعات عمومی، شناخت بهتر اعلام حریق، طبقه‌بندی ساختمان‌ها از لحاظ آتش‌سوزی، گروه‌بندی تجهیزات اعلام حریق و معرفی قطعات و نحوه عملکرد آنها می‌باشد.

از سوی دیگر در نظر است سیستم‌های اعلام حریق هوشمند که نسل جدید می‌باشند را معرفی نماییم.

باید در نظر داشت تشخیص صحیح، استفاده از دستگاه‌های معتبر و استاندارد، نصب اصولی و خدمات مناسب باعث ایجاد ایمنی مطلوب و آرامش و اعتماد مصرف‌کنندگان خواهد شد که متاسفانه با ورود کالاهای نامرغوب و تکنولوژی ساخت ضعیف که باعث اشتباه در عملکرد سیستم‌های اعلام حریق می‌شود و اجرای آن از سوی برخی مجریان کم تجربه باعث کاهش اعتماد و عدم رعایت مسایل مربوطه از طرف دست اندرکاران ساخت و ساز و مصرف‌کنندگان شده است.

در این شماره طبقه‌بندی ساختمان‌ها را با توجه به استاندارد BS 5839 توضیح داده و سپس گروه‌بندی سیستم‌های اعلام حریق توضیح داده خواهد شد.

کلیه ساختمان‌ها لزوماً باید به سیستم‌های ایمنی مجهز شوند که تعیین سطح آنها بر اساس تعاریف زیر و مطابق شکل زیر می‌باشد.

تشخیص و تعیین سطح ایمنی و نوع تجهیزات لازم بر عهده کارشناسان مرتبط بوده و با هماهنگی سازمان ایمنی و آتش‌نشانی و شرکت‌های مجاز دارای تجربه که عرضه‌کننده تجهیزات هستند، انجام می‌پذیرد.

حتماً قبل از طراحی و تهیه تجهیزات، از تعیین سطح صحیح و امکانات دستگاه‌های موجود در بازار اطلاع حاصل نموده سپس اقدام به طراحی و اجرای آن نمایید. لزوماً تمام تجهیزات اعلام حریق مشابه یکدیگر نبوده و هر کدام دارای توانایی‌های متفاوت می‌باشند.

سیستم اعلام حریق اتوماتیک به مجموعه‌ای ازتجهیزات و دستگاه‌هایی اطلاق می‌شود که وظیفه ایجاد ایمنی و پیشگیری از بروز حریق را بر عهده دارد.

یک شبکه سیستم اعلام حریق اتوماتیک براساس اطلاعات محیطی مانند دود یا حرارت عمل می‌کند و با دریافت هر کدام واکنش نشان داده و اپراتور را آگاه می‌نماید .

سیستم‌های اعلام حریق به سه گروه تقسیم می‌شوند:

1. سیستم‌های اعلام حریق متعارف( Conventional Fire Alarm systems)
2. سیستم‌های اعلام حریق دو سیم( ۲ wire Fire Alarm systems )
3. سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر ( Addressable Fire Alarm systems )

تمام گروه‌های فوق دارای تجهیزات مشترک هستند با این تفاوت که امکانات متفاوتی ارائه می‌دهند. تجهیزات مشترک که در هر سه گروه قابل استفاده می‌باشند عبارتند از:

1. دتکتورهای دودیSmoke Detectors
2. دتکتورهای حرارتی Heat Detectors
3. دتکتورهای ترکیبی Multi sensor Detectors
4. دتکتورهای شعله‌ای Flame Detectors
5. دتکتورهای گاز Gas Detectors
6. شستیManual Call Point
7. آژیر و زنگ Bell – Sounder
8. چراغ‌های چشمک‌ زن و نشان‌دهنده Strobe Light – Remote Indicator
9. مراکز کنترل Control Panel
10. باتری Battery

دتکتور دودی و دتکتور حرارتی

دتکتور یا کاشف یکی از بارزترین قطعات سیستم اعلام حریق می‌باشد که وظیفه کشف و اعلام حریق و در سیستم‌های هوشمند آنالیز آن را قبل از اعلام بر عهده دارد. این قطعه به دلیل حساسیت به دود بیشترین کاربرد را در ساختمان‌ها داشته و عملکرد دقیق آن می‌تواند تضمین مناسبی برای اعتماد به کل سیستم در پی داشته باشد.

انواع دتکتورهای دودی به شرح ذیل می‌باشد:

۱-دتکتورهای دودی یونیزه Ion Smoke Detector

این دتکتورها با دارا بودن منبع کوچکی از رادیواکتیو قابلیت بالایی در کشف دود دارند، متاسفانه این دسته از دتکتورها به دلیل حساسیت بالا ضریب خطای زیادی داشته و آلارم کاذب ( False Alarm) به وجود می‌آورند.

همچنین به دلیل وجود منبع رادیواکتیو تعمیر آن به جز در کارخانه تولیدکننده غیر ممکن بوده و از بین بردن آن نیز باعث آلودگی در محیط زیست می‌گردد. مطابق استانداردهای جدید تولید و مصرف آن محدود شده و مختص به اماکن خاص می‌باشد و برای محیط‌های مسکونی توصیه نمی‌شود.

این دتکتورها به هر نوع دود واکنش سریع داشته و حتی گرد و غبار نیز در بعضی موارد آن را فعال می‌کند. محل نصب این دتکتورها بر روی سقف است.

۲- دتکتور اپتیکال ( فتوالکتریک) Optical ( Photoelectric) Smoke Detector

دتکتور اپتیکال بر اساس ارسال و دریافت اشعه ماورا بنفش کار می‌کند. شکست نور باعث فعال شدن دتکتور و اعلام حریق خواهد شد.

ذرات معلق در هوا نمی‌تواند باعث شکست نور شده و دقت این سنسورها بیشتر و خطای آن کمتر از نوع فوق می‌باشد. همچنین این دتکتور نیاز به دود بیشتر، غلیظ‌تر و در واقع دود حقیقی برای فعال شدن دارد.

در دتکتورهای هوشمند مکانیزم داخلی آن با استفاده از الگوریتم خاص از پیش تعریف شده مقدار دود را اندازه می‌گیرد. کاربرد آن وسیع و قابل نصب در تمام محیط‌های نیازمند دتکتور دودی می‌باشد. محل نصب این دتکتورها بر روی سقف است.

۴- بیم دتکتور Beam Smoke Detector

بیم دتکتور با پرتوافکنی قادر به تشخیص دود می‌باشد. مکانزیم تشخیص آن همانند دتکتورهای اپتیکال بوده اما به جای ارسال و دریافت سیگنال در محفظه دتکتور این عمل در فضای باز انجام شده و فرستنده و گیرنده با فاصله حداقل ۵ متر و حداکثر ۱۰۰ متر از یکدیگر روی دیوار و در ارتفاع مشخصی نصب می‌شود.

در این قسمت می خواهیم به بررسی و شرح چراغ‌های چشمک‌زن و نشان‌دهنده، مراکز کنترل و باتری های موجود در این سیستم ها بپردازیم:

کاربران گرامی برای خواندن قسمت دوم مقاله « آشنایی با دتکتورهای سیستم های اعلام حریق » کلیک کنید.

شرکت مهندسی مهام صنعت اندیشه تجهیز کننده انواع دتکتور دودی و دتکتور حرارتی

برای خرید دتکتور کلیک کنید.

مطالب مشابه: