اسپرینکلر
دراین بخش از مقالات ایمنی وآتش نشانی در مهام مارکت درباره اسپرینکلر و سیستم اسپرینکلر توضیح خواهیم داد.
نکات عمومی
- کلیه بندهای مربوط به طراحی اسپرینکلر (شبکه بارنده) با فرض اینکه آتش سوزی فقط از یک نقطه در ساختمان شروع خواهد شد، نگارش شده است.
- با توجه به اینکه بسیاری از تجهیزات سیستم اسپرینکلر بر اساس واحدهای آمریکایی تائید می شوند، در متن رو به هر دو واحد مرسوم اندازه گیری شده است. برای تبدیل واحدها می توان از جدول زیر استفاده نمود.
- پارکینگ ها و محل پارک خودروها و مسیر تردد آن ها باید به طور کامل تحت پوشش سیستم اسپرینکلر قرار گیرد.
- اجرای یک یا دو اسپرینکلر، به ازای هرکدام از خودروهای پارکینگ، اصولی نبوده و کلیه فضاهای پارکینگ، شامل محل های پارک خودرو، مسیرهای تردد و رمپ ها، باید تحت پوشش کامل شبکه بارنده قرار گیرد.
- کلیه قسمت های تصرفات تجاری نظیر واحدها و راه روهای تجاری، باید به طور کامل تحت پوشش شبکه بارنده قرارگیرند.
- ساختمان های بلند مرتبه (بالای ۲۳ متر) باید به طور کامل تحت پوشش شبکه بارنده قرار گیرند. در ساختمان هایی که به طور کامل تحت پوشش شبکه بارنده هستند، کلیه فضاها نظیر اتاق های خواب، هال و پذیرایی، نهارخوری و آشپزخانه و غیره به جز سرویس های بهداشتی می بایست تحت پوشش کامل شبکه بارنده قرار بگیرند. کمدهای لباس در تصرف های مسکونی تا مساحت حداکثر ۲،۲مترمربع نیازی به نصب اسپرینکلر ندارند.
- در اتاق های برق، اگر اتاق فقط به تجهیزات برقی نوع خشک اختصاص داشته باشد و هیچگونه ماده قابل اشتعال دیگری در آنجا انبار نشود، می توان از نصب اسپرینکلر چشم پوشی نمود.
- سالن های اجتماعات، آمفی تئاترها و فضاهای تجمعی، باید به طور کامل تحت پوشش شبکه بارنده باشند.
- – انبارهای اجناس و باراندازها، باید تحت پوشش کامل شبکه بارنده نوع مناسب قرار گیرند.
- – سیستم اسپرینکلر، باید هرسال توسط افراد مجاز، مورد آزمایش و بازبینی قرار گیرد.
دسته بندی ساختمان ها و سیستم ها (جهت طراحی سیستم اسپرینکلر)
ساختمان ها را بر اساس قابلیت سوختن مواد موجود، مقدار مواد قابل اشتعال، ارتفاع کالای انبارشده و نرخ حرارت م به ذکر است این دسته بندی تنها برای طراحی سیستم های اسپرینکلرآزاده شده به کاربرد داشته و قابل تعمیم به سایر بخشها و سیستم ها نیست.
الف )محیط کم خطر(Light Hazard)
ساختمان یا بخشی از ساختمان که مقدار، قابلیت اشتعال و نرخ حرارت آزاده شده مواد موجود در آن کم باشد. ساختمان های اداری، مسکونی و بیمارستان ها در این دسته قرار می گیرند. اطفاء این کلاس از سایر کلاس ها ساده تر بوده و به آب کمتری نیاز دارد. نمونه هایی از مکان های کم خطر عبارت اند از: اماکن مذهبی، باشگاه و کلوپ، آموزشگاه، بیمارستان، مؤسسات، کتابخانه های کوچک، خانه سالمندان، موزه، دفاتر اداری، محل های مسکونی، سالن تئاتر، کنفرانس به استثناء صحنه نمایش، فضای زیرشیروانی.
ب) محیط خطر معمولی، گروه یک (OrdinaryHazard – Group)
ساختمان یا بخشی از ساختمان که قابلیت اشتعال مواد موجود در آن کم باشد، مقدار و نرخ حرارت آزاده شده مواد موجود در آن متوسط و ارتفاع مواد انبارشده از ۸ فوت(۲،۴ متر) کمتر باشد. مکان های مثل رستوران ها و پارکینگ ها شامل این کلاس هستند. نمونه هایی از مکان های خطر معمولی گروه یک عبارت اند از: پارکینگ خودرو و نمایشگاه، نانوایی، تولید نوشیدنی، ، تولید کنسرو، تولید لبنیات، کارخانه ها تولید تجهیزات الکترونیکی، واحد پردازش الکترونیکی، تولید محصولات شیشه ای، لباسشویی و خشکشویی .
ج) محیط خطر معمولی، گروه دو (Ordinary Hazard – Group 2)
ساختمان یا بخشی از ساختمان که مقدار و قابلیت اشتعال مواد موجود در آن بالاتر از متوسط، نرخ حرارت آزاده شده مواد درآن متوسط و ارتفاع مواد انبارشده از ۸ فوت(۲،۴ متر) کمتر باشد. نمونه هایی از مکان های خطر معمولی گروه دو عبارت اند از: آسیاب غلات، چوببری و ساخت محصولات چوبی، تولید لاستیک خودرو، شیرینی پزی، تولید منسوجات، چاپ و نشر، بازرگانی، تولید کاغذ، کارگاه های ماشینی ، تولید محصولات چرمی، خشکشویی ،تعمیرگاه.
د) گروه یک ، محیط پرخطر (Extra Hazard – Group 1)
ساختمان یا بخشی از ساختمان که مقدار و قابلیت اشتعال مواد موجود بسیار بالاست، نرخ حرارت آزاده شده در آن زیاد، سرعت گسترش حریق در این گروه بالاست ولی مقدار مایعات قابل اشتعال، بسیار کم است کارگاه های ریخته گری و چاپخانه هایی که از مرکب هایی با نقطه اشتعال کمتر از ۱۰۰ درجه فارنهایت استفاده می کنند در این کلاس قرار می گیرند .نمونه هایی ، از محیط های پرخطر گروه یک عبارت اند از: آشیانه هواپیما، لوازم منزل با فوم های پلاستیکی، تولید تخته های چوبی چندلایه، ریخته گری، بازیافت، ترکیب و خشک کردن لاستیک ها، چاپ (استفاده از مرکب هایی که نقطه اشتعال آنها کمتر از۱۰۰ درجه فارنهایت یا ۳۸ درجه سانتیگراد باشد) و برشکاری.
سیستم های اسپرینکلر به طورکلی به چهار نوع متفاوت تقسیم می شوند.
الف) سیستم اسپرینکلر لوله تر
سیستم اسپرینکلر لوله تر، ساده ترین ، اقتصادی ترین سیستم در مقایسه با دیگر سیستم های اسپرینکلر می باشد وعلاوه بر موارد مذکور، هزینه تعمیرات و نگهداری این سیستم نیز بسیار پایین تر از سایر سیستم ها می باشد. به علت پر بودن لوله ها از آب، به محض باز شدن اسپرینکلر، آب تخلیه شده و زمان عکس العمل سیستم کاهش می یابد، به دلیل کمتر بودن تجهیزات در این سیستم، احتمال خرابی نیز کمتر شده و سیستم قابل اطمینان تر خواهد بود، به طورکلی اگر دمای محیط درسردترین شرایط بیشتر از۴ درجه سانتی گراد باشد، در اکثر موارد سیستم های تر به کار گرفته می شوند.
ب) سیستم اسپرینکلر لوله خشک
هنگامی که دمای هوای محیط کمتر از۴ درجه سانتی گراد و یا در شرایطی که نتوان دمای محیط را بیش از آن دما نگه داشت (مانند سردخانه ها ) سیستم های اسپرینکلر خشک به کار گرفته می شوند. درون لوله ها از نیتروژن با هوای فشرده استفاده شده و آب در محیط گرم (بیش از۴درجه سانتیگراد) قرار داده می شود. ضمناً استفاده از روش لوله کشی شبکهای (Gridded)در سیستم های خشک مجاز نمی باشد. نسبت بین فشار هوا به فشار آب که به وسیله کارخانه سازنده شیرها تعیین می شود، کمک می کند تا شیرها در حالت نرمال بسته بمانند. اغلب در سیستم های خشک از اسپرینکلرهای رو به بالا استفاده می شود تا از رسوب گرفتن اسپرینکلر در زمان تخلیه آب از لوله ها جلوگیری شود. در صورت استفاده از اسپرینکلرهای آویزان، باید روی« خم رو به پایین» (Return bend) نصب شود.
ج) سیستمهای پیش عملگر
د) سیستمهای سیلابی
منبع: سازمان آتشنشانی و خدمـات ایمنـی شهرداری تهران
در این ویدیو طرز عملکرد و سیستم اسپرینکلر را مشاهده خواهید کرد.
مطالب مشابه:
