استفاده از انواع دریچه تامین هوا جهت تبادل هوا فضای داخلی با فضای خارج از ساختمان اهمیت دارد. در این مقاله به بررسی مفهوم تامین هوای احتراق و روشهای تامین هوا ی احتراق و موارد مربوطه میپردازیم.

روشهای تامین هوای لازم برای احتراق و تهویه

توضیح اینکه اگر ساختمان با درزبندی کامل  (درز هوابند) باشد تامین هوا باید از خارج انجام پذیرد.

تامین هوا از خارج

ب ) نحوه دریافت هوا از خارج

تامین هوای احتراق دستگاه گازسوز

الف ) نصب دهانه مستقیم از فضای محل نصب دستگاه به خارج از ساختمان

ب ) از طریق کانال قائم یا افقی

در صورتی که هوای احتراق گازسوز از طریق دریچه تامین هوا گاز یا کانال مرتبط با فضای آزاد تأمین میگردد، دریچه یا کانال با تعبیه مسیر غیر مستقیم برای عبور جریان هوا کرکره فلزی در دو انتها و توری فلزی (و یا تلفیقی از آنها) باید به گونه ای طراحی شود که :

۱- از نفوذ مستقیم سرما از بیرون به داخل فضای مسکونی ممانعت نماید.

2- ورود پرندگان و حشرات به داخل فضای مسکونی ممکن نباشد.

3- انسداد آن به سادگی میسر نباشد.

در کنار یا روی دریچه تامین هوا گاز و کانال عبارت زیر بصورت واضح و قابل رویت نوشته شده باشد.

” مخصوص عبور جریان هوای وسیله گازسوز- به هیچ عنوان مسدود نشود.”

استفاده کننده از دستگاه گازسوز مجاز به انسداد دریچه یا کانال ارتباط به فضای آزاد نمیباشد.

۴-۴-۶-۱۷ محدودیت نصب وسائل گازسوز پر مصرف در واحدهای تو از ۶۰ متر مربع

نصب وسائل گازسوز پرمصرف مانند آبگرمکن فوری و پکیج در واحدهای مسکونی و غیرمسکونی به شرط آنکه هوای مورد نیاز جهت احتراق گاز مصرفی آنها از طریق منفذ دائمی که مستقیما به هوای آزاد راه دارد تامین گردد.

نکته مهم :

محل قرار گرفتن منفذ باید حداقل یک متر در هر یک از ترازهای افقی و عمودی از انتهای دودکش فاصله داشته باشد.

۵-۷-۱۷- روشهای تأمین هوای لازم برای احتراق و تهویه

حداقل مساحت لازم و واقعی مورد نیاز ساختمان به ازاء هر متر مکعب گاز مصرفی در ساعت، با فرض اینکه ارتفاع کف تا سقف 2/8 متر در نظر گرفته شود، در ساختمانهای کوچک با فضای مفید کمتر و پرت بیشتر، برابر با 23/4 متر مربع و در ساختمانهای بزرگ با فضای مفید بیشتر و پرت کمتر 21/3 متر مربع میباشد.

لذا، با تقریب خوبی، با اختصاص یک بخاری، گرمایش اتاق با حداقل مساحت 12m² با مصرف حداقل m/hr³ شش دهم گاز طبیعی مقدار حرارت تولید شده محیا میشود.

نکته قابل توجه اینکه اگر ساختمان با درزبندی کامل (درزبند هوا) باشد تامین هوا باید از خارج انجام پذیرد، که با توجه به وضعیت ساخت و ساز اتاق به مساحت 12m² برای اتاق خواب در نظر گرفته میشود و  تعبیه دریچه تامین هوا گاز تامین هوای روی درب اتاق خواب از نظر مالک مقبول نمی افتد. در صورت استفاده از وسایل گرمایشی مانند بخاری و شومینه نباید تمامی روزنه های جریان هوا  در منزل و بویژه اتاق خواب مسدود شود. 

لذا به جهت تامین هوای احتراق وسیله گازسوز، معمول شده که میگویند، برای اتاقهای با مساحت کمتر از 12m² نصب و اختصاص بخاری به ظرفیت 0.6 m/hr³ به عنوان یک واحد گرمایشی مجاز نمیباشد. لذا اختصاص بخاری برای اتاق خواب زیر سوال است و تا حد امکان موافقت نگردد.

حالت دوم: اگر حجم فضای محل نصب دستگاه 

نتیجه: تامین هوای احتراق بوسیله فضای نصب مناسب نیست.

لذا استفاده از فضای مجاور مرتبط با فضای محل نصب دستگاه مطرح و بررسی میشود.

اگر هوای احتراق از فضای مجاور تامین شود در این صورت حجم فضای احتسابی، مجموع حجم فضای محل نصب دستگاه و فضای مجاور میباشد.

حال شرط و فرض استفاده از فضای نصب و فضای مجاور مجاز است.

حال برای جریان هوادهی مناسب بین محل نصب دستگاه گازسوز و فضای مجاور، دست کم دو دهانه باز بدون مانع باید پیش بینی شود که یکی به فاصله 30cm از کف و دیگری به فاصله 30cm  از سقف روی درب یا جدار بین این دو فضا نصب شود. سطح آزاد هریک از این دهانه ها باید دست کم برابر  یک سانتی متر مربع برای هر 38 kcal/hr باشد.

لذا با توجه به مقدار مصرف محدودیت نصب وسایل گازسوز پرمصرف در واحدهای کوچکتر از 60m² مطرح میشود.

پیشنهاد مطالعه: آنچه در مورد دریچه تامین هوای وسایل گازسوز باید بدانیم

محدودیت نصب وسایل گازسوز پرمصرف در واحد های کوچکتر از 5 متر مربع

نصب وسایل گازسوز پرمصرف مانند آب گرم کن فوری و پکیج در واحدهای مسکونی و غیرمسکونی که مساحت آنها کمتر از 60 مترمربع میباشد ممنوع میباشد مگر آنکه هوای مورد نیاز جهت احتراق گاز مصرفی آنها از طریق منفذ دائمی که مستقیما به هوای آزاد راه دارد تامین گردد.

در اینصورت برای هوای خارج از ساختمان، مساحت منفذ یا دریچه از جدول زیر بدست میاید:

جدول ابعاد دریچه دائمی که مستقیما به هوای آزاد راه دارد

تا ظرفیت 30.000 کیلو کالری درساعت- 150 سانتی متر مربع (15*10 یا 20*7/5 سانتی متر)

تا ظرفیت 50.000 کیلو کالری درساعت- 210 سانتی متر مربع (15*14 یا 20*10/5 سانتی متر)

تا ظرفیت 70.000 کیلو کالری درساعت- 250 سانتی متر مربع (16*15 یا 20*12/5 سانتی متر)

نکته مهم: محل قرار گرفتن منفذ باید حداقل یک متر در هریک از ترازهای افقی و عمودی از انتهای دودکش فاصله داشته باشد. (توجه شود که منفذ با کولر آبی متفاوت میباشد)

مورد فوق جهت نصب پکیج های فن دار دودکش دوجداره کاربرد دارد.

1. با توجه به مکش بالای هوا در کولر آبی، رعایت فاصله مناسب دودکش با دستگاه بصورت تجربی، در حدود دو متر در تراز عمودی و 3 متر در تراز افقی پیشنهاد می گردد.
2. بر اساس طول طراحی، معادله ارائه شده برای دریچه ها درست نیست، ولی متاسفانه به غلط در مبحث 17 آورده شده.
3. براساس مبحث 14 سال 93

فاصله منفذ، بخاری بدون دودکش مشخص شود.

2. براساس اصول طراحی معادل ارائه شده برای طراحی دریچه ها درست نیست ولی متاسفانه به غلط در مبحث 17 آورده شده.

1-2 توجه: با نصب دهانه های دریافت هوا از خارج هوای مورد نیاز احتراق را بصورت همزمان از داخل و خارج میتوان تامین نمود.

2-2 دریافت هوا از خارج باید با نصب دهانه های باز و مستقیم  روی جداره های فضای محل نصب  دستگاه ها نصب کانال افقی یا قائم به ترتیبی که در تامین هوا از خارج آمده صورت گیرد.

3-2 تامین هوای احتراق بطور همزمان از داخل و خارج

3. سطح مقطع کانال، معادل سطح آزاد دهانه دریافت هوا باشد.

با توجه به مکش بالای هوا در کولر آبی، رعایت فاصله مناسب دودکش با دستگاه بصورت تجربی در حدود 2 متر در تراز عمودی از کف ( یک متر بالاتر از سقف کولر آبی) و 3 متر در تراز افقی پیشنهاد میگردد.

ب) نحوه دریافت هوا از خارج

تامین هوای احتراق دستگاه گازسوز

الف) نصب دهانه مستقیم از فضای محل نصب دستگاه به خارج از ساختمان

ب) از طریق کانال قائم یا افقی

در صورتی که هوای احتراق دستگاه گازسوز از طریق دریچه تامین هوا گاز یا کانال مرتبط با فضای آزاد تامین گردد، دریچه یا کانال با تعبیه مسیر غیرمستقیم برای عبور جریان هوا ، کرکره فلزی در دو انتها و توری فلزی (و یا تلفیقی از آنها) باید به گونه ای طراحی شود که :

1. از نفوذ مستقیم سرما از بیرون به داخل فضای مسکونی ممانعت به عمل آید.
2. ورود پرندگان و حشرات به داخل فضای مسکونی ممکن نباشد.
3. انسداد آن به سادگی میسر نباشد.

در کنار یا روی دریچه تامین هوا گاز یا کانال عبارت زیر بصورت واضح و قابل رویت نوشته شود:

مخصوص عبور جریان هوای وسیله گازسوز- به هیچ وجه مسدود نشود.

استفاده کننده از دستگاه گازسوز مجاز به انسداد دریچه یا کانال ارتباط به فضای آزاد نمیباشد.

تامین هوای احتراق از طریق نصب دریچه و کانال های متصل به هوای آزاد

در این حالت با نصب یک دریچه تامین هوا گاز با سطح مقطع حداقل 150 سانتی مترمربع و یا دو دریچه هریک به مساحت حداقل 75 سانتی متر مربع ( دو مسیر هرکدام، یک لوله پولیکا هرکدام به قطر 10 سانتی متر که البته دو دریچه 75 معادل یک دریچه 150 نیست) برای دستگاه های گازسوز  با توان کتر از 50 کیلو وات (43000 کیلوکالری در ساعت، مصرف گاز 4.5 متر مکعب در ساعت)که مستقیما به  هوای آزاد مرتبط میباشد تامین هوای لازم صورت میگیرد. در صورت نصب کانال، سطح مقطع آن بر حسب طول کانال از نمودارهای 17-7  الف و ب بدست می آید.

12-5-7-17 دهانه ها و کانال ورودی هوا

الف) دهانه های ورودی هوا

دهانه های ورود هوا باید از نوعی باشد که در برابر ورودی هوا مانع ایجاد نکند.

-اگر روی دهانه ورودی هوا توری سیمی نصب میشود اندازه چشمه های توری باید دست کم 12*12 میلی متر باشد.

-اگر روی دهانه هوای بیرون از نوع فلزی نصب میشود سطح آزاد آن باید 75 درصد محاسبه شود مگر آنکه سازنده نسبت دیگری توصیه کرده باشد.

ب)کانال هوا

در صورت نصب کانال سطح مقطع آن برحسب طول کانال از نمودارهای 7-17 الف و ب بدست میاد.

1. کانال هوای ورودی یا گردش هوا فضای محل نصب دستگاه های گازسوز باید از جنس فولادی گالوانیزه باشد.
2. طراحی و ساخت کانال هوا باید با رعایت الزامات مندرج در بخش 14-5 “کانال کشی” مبحث 14 مقررات ملی ساختمان انجام گیرد.
3.  سطح آزاد و بدون مانع هر کانال نباید 10*10 سانتی متر کمتر باشد.

پیشنهاد مطالعه: مشاهده دریچه تامین هوای گازسوز مهام مارکت ( همراه تصویر و قیمت)

روی دریچه تامین هوا گاز یا کانال، یادر کنار آن، عبارت :

“مخصوص عبور جریان هوای وسیله گازسوز- به هیچ وجه مسدود نشود”

به صورت واضح و قابل رؤیت نوشته شود،

استفاده کننده از دستگاه گازسوز مجاز به انسداد دریچه یا کانال ارتباط به فضای آزاد نمیباشد.

– مثال : براساس مصارف شامل :

(پکیج کوچک 2.5)+(اجاق گاز 0.7)= به ازاء 3/2 مترمکعب در ساعت گاز مصرفی

سطح آزاد دهانه دریافت هوا از خارج برابرست با 262 سانتیمتر مربع معادل قطر 18 گرد، معادل دریچه 16*16

سطح آزاد دریچه تامین هوا گاز هوای اضافی برابرست با 157 سانتیمتر مربع معادل قطر 11 گرد، معادل دریچه 13*13

(آب گرم کن دیواری 2.5)+(بخاری 0.6)+ (اجاق گاز 0.7)= به ازاء 3.2 متر مکعب در ساعت گاز مصرفی

سطح آزاد دهانه دریافت هوا از خارج برابرست با 310 سانتیمتر مربع معادل قطر 20 گرد، معادل دریچه 18*18

سطح آزاد دریچه تامین هوا گاز هوای اضافی برابرست با 185 سانتیمتر مربع معادل قطر 16 گرد، معادل دریچه 11*11

(آب گرم کن دیواری 2.5)+(2 بخاری 1.2)+(اجاق گاز 0.7)= به ازاء 4/4 متر مکعب درساعت گاز مصرفی

سطح آزاد دهانه دریافت هوا از خارج برابرست با 360 سانتیمتر مربع معادل قطر 23 گرد، معادل دریچه 19*19

سطح آزاد دریچه تامین هوا گاز هوای اضافی برابرست با 214 سانتیمتر مربع معادل قطر 19 گرد، معادل دریچه 13*13

الف) تامین هوای احتراق

برای فضایی که در آن دستگاه های گازسوز نصب شده باشد، ممکن است جزئی از سیستم تعویض هوای مکانیکی ساختمان یا قسمت هایی از فضاهای ساختمان باشد. در این حالت الزامات زیر باید رعایت شود:

1. سیستم تعویض هوای مکانیکی نباید در فضایی که در آن دستگاههای گازسوز نصب می شود فشار منفی ایجاد کند، تا در کار مشعل اختلال ایجاد نشود.
2. سیستم تعویض هوای مکانیکی و مشعل هر یک از دستگاهها باید به هم وابسته و مرتبط باشد ، به طوری که اگر سیستم تعویض هوای مکانیکی از کار بیفتد، مشعل دستگاهها هم به طور خودکار خاموش شود.

گازهای قابل اشتعال با هوا در نسبتهای معینی از اختلاط قابلیت سوختن دارند و در سایر نسبتهای اختلاط نمیتوانند با یکدیگر ترکیب شده و ایجاد اشتعال یا انفجار مناسب را بنمایند. قابلیت اشتعال گاز طبیعی نیز فقط در محدوده خاصی از
نسبتهای اختلاط با هوا اتفاق میافتد. این محدوده را محدوده قابلیت اشتعال مینامند. حد پایین این محدوده را حد پایین اشتعال و حد بالای این محدوده را حد بالای اشتعال می نامند.حد پایین اشتعال گاز طبیعی % 5 و حد بالای آن % 15
است. بهترین حالت برای اشتعال گاز طبیعی نسبت % 10 گاز در هواست، که همان نسبتی است که کم و بیش در ترکیب فرمول متان و اکسیژن (هوا) دیده میشود.

بطوریکه در فرمول فوق مشاهده می شود، یک حجم متان برای سوخت کامل نیاز به دو حجم اکسیژن دارد. با توجه به اینکه یک حجم هوا به دو حجم اکسیژن نیاز دارد و یک حجم اکسیژن تقریباً در 5 حجم هوا موجود است، بنابر این میتوان گفت: یک حجم متان نیاز به 10 حجم هوا نیاز دارد که تقریباً همان نسبت یک به ده یا % 10 است. البته برای سوختن کامل معمولاً نیاز به هوای اضافی ) 20 %( داریم که در صورت رعایت شرایط مناسب احتراق و نسبت % 10 بیشترین مقدار انرژی آزاد میشود.

پیشنهاد مطالعه: تشخیص دریچه های تامین هوا ی استاندارد با هوادهی مناسب از  دریچه های غیراستاندارد

کلام آخر

رعایت اصول و نکات مربوط به تامین هوای احتراق امری ضرروری در ساخت و ساز ساختمانها میباشد. چرا که در صورت عدم رعایت مقررات این مفهوم جان و مال انسانها به خطر می افتد. یکی از ابزارهای ساده که به تامین هوا کمک میکند دریچه تامین هوای تازه (دریچه تنظیم هوا) میباشد. یکی از تولید کنندگان دریچه تامین هوا شرکت مهام صنعت میباشد. مهام صنعت انواع دریچه تامین هوا که شامل دریچه های گرد و مربع میباشد را در ابعاد استاندارد با بالاترین کیفیت و بهترین قیمت به مشتریان محترم عرضه میدارد. این شرکت تولید کننده دریچه های آلمینیومی  مربع 20*20 و 15*15 و همچنین دریچه های گرد با قطر های 15 و 10 سانتی متر میباشد. دریچه هواکش مهام مارکت در دو جنس پلیمری (ABS) و آلمینیوم تولید میشود.

این شرکت مهندسی دریچه ها را در ابعاد مورد نیاز مشتری و با رنگ دلخواه نیز تولید میکند تا با توجه به نیاز مشتری بهترین محصول ساخته شود. جهت مشاوره رایگان قبل از خرید میتوانید با تلفن های شرکت تماس بگیرید.