راهکارهای مقابله با گازگرفتگی با گاز مونوکسید کربن

با شروع فصل سرما و نصب و راه اندازی وسایل گرمایشی آمار گازگرفتگی با گاز مونوکسید کربن بالا می رود در سال گذشته مطابق با آمار ارائه شده توسط سازمان پزشکی قانونی ۸۳۹ نفر به دلیل مسمومیت با گاز منوکسید کربن در کشور جان خود را از دست دادند که از این تعداد ۶۳۱ نفر مرد و ۲۰۸ نفر زن بودند. بیشترین استان از لحاظ گازگرفتگی تهران می باشد به طوری که حدود یک چهارم فوتی های گازگرفتگی مربوط به استان تهران می باشد. 

اما باید بررسی شود که علل وقوع حوادث گازگرفتگی یا مرگ خاموش چیست و راهکارهای مقابله با آن مورد توجه قرار گیرد. همچنین به معرفی سنسور هشدار دهنده نشت گاز مونوکسید کربن بعنوان روشی کاربردی برای پیشگیری از گاز گرفتگی با گاز مونوکسید کربن می پردازیم. 

گاز مونوکسید کربن چیست؟

گاز کربن مونوکسید یا CO  گازی سمی و بی‌رنگ، بی بو و بی مزه است که در اثر سوختن ناقص کربن ایجاد می‌شود. این گاز واکنش پذیری بسیار بالایی داشته بنابراین ناپایدار می‌باشد. گاز کربن مونوکسید میل بسیار بالایی به واکنش با هموگلوبین خون دارد که این میل چیزی حدود ۲۰۰ برابر بیشتر از میل آن به واکنش با گاز اکسیژن می‌باشد.

منابع اصلی تولید گاز مونوکسید کربن

• بخاری گازی، نفتی و چوبی
• آبگرمکن
• شومینه گازی و چوبی
• پایانه مسافربری  
• دود سیگار
• ناقص بودن دودکش
• دود حاصل از خودروی روشن
• وسایل نقلیه موتوری 

عوامل اصلی وقوع گازگرفتگی با گاز مونوکسید کربن

1- عدم نصب دودکش استاندارد

یکی از اصلی ترین عوامل وقوع گازگرفتگی نصب اشتباه و غبر ایمن دودکش وسایل گازسوز مانند بخاری، آبگرمکن و… می باشد. اگر دودکش به صورت غیر اصولی نصب شده باشد و محیط تهویه مناسب نداشته باشد در این صورت گاز گرفتگی با گاز co رخ می دهد. 

2- عدم ایمنی و کارکرد صحیح وسایل گازسوز

باید به این نکته توجه نمود که وسایل گازسوز سالم بوده و کارکرد درستی داشته باشند زیرا در صورت وجود نقص در وسایل گازسوز امکان نشت گاز مونوکسیدکربن وجود دارد.

3- عدم نظارت و مراقبت از تجهیزات گازسوز

تجهیزات گاز سوز مانند بخاری، شومینه و دودکش های مربوط به آنها لازم است مورد بازدید سالیانه قرار بگیرند و در صورت خرابی و وجود مشکل در آنها نسبت به تعمیر و رفع نواقص اقدام شود. دودکش ها باید از نظر عدم مسدودی و باز بودن راه هوای آنها بررسی شوند.

4- عدم تهویه مناسب محیط

هوای منزل و محیط کار باید تهویه کافی برای جریان هوا داشته باشند. استفاده از دریچه های تامین هوا برای ایجاد جریان هوای مناسب محیط بسیار کاربردی می باشند.

5- ایمن نبودن وسایل نقلیه

در صورتی که ماشین در یک محیط سربسته مانند پارکینگ روشن باشد گاز مونوکسید کربن تولید می کند به همین دلیل از روشن نگه داشتن خودرو در محیط های بسته مانند گاراژ پرهیز کنید. 

6- عدم نصب صحیح و استاندارد وسایل گاز سوز

توجه نمایید که وسایل گاز سوز مانند بخاری به صورت استاندارد و با رعایت کامل نکات ایمنی نصب شوند. اگر در انجام این کار تبحر کافی ندارید از افراد متخصص بخواهید نصب را برای شما انجام دهند.

بصرفه و اقتصادی ترین سنسور های آشکار ساز گاز شهری

برای مشاهده محصولات هر برند روی عکس کلیک کنید.

نکات ایمنی کاهش خطر گازگرفتگی با گاز مونوکسیدکربن

1- داغ بودن دودکش بخاری نشانه کارکرد درست آن می باشد بنابراین یکی از بهترین روشهای تست عملکرد درست دودکش این روش می باشد. در صورتی که لوله بخاری سرد باشد نشانه خارج نشدن محصولات احتراق بوده و خطر گازگرفتگی وجود خواهد داشت.

2- رنگ مطلوب شعله بخاری و سایر وسایل گازسوز باید آبی باشد و زرد یا نارنجی بودن آن نشانه احتراق ناقص و کم بودن اکسیژن در محیط می باشددر نتیجه به علت کافی نبودن هوای محیط احتمال تولید گاز co در محیط وجود دارد.

3- مشترک بودن لوله کشی شومینه برای چند واحد باعث برگشت دود از شومینه روشن طبقات پایین تر به داخل شومینه خاموش طبقات بالاتر می شود و در نتیجه حطر گاز گرفتگی برای طبقات بالاتر ایجاد می شود.

4- در صورت استفاده از وسایل گازی مانند بخاری، شومینه، آبگرمکن نباید ورودی‌های هوا به محیط مسدود شود از  دریچه‌های تامین هوا برای این منظور استفاده می‌شود. 

5- کلاهک دودکش حتماً باید به شکل H بوده و انتهای دودکش روی پشت بام باید حداقل یک متر از سطح بام و دیوارهای جانبی فاصله داشته باشد.

6- قرار دادن لوله بخاری در ظرف آب بسیار خطرناک بوده و در این صورت احتمال گاز گرفتگی خواهد داشت.

7- استفاده از بخاری‌های گازسوز بدون دودکش در محیط‌های بسته مانند اتاق خواب  که جریان هوا در آن وجود ندارد ممنوع می‌باشد.

8- دارا بودن دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون برای وسایل گازسوز  الزامی می‌باشدب ه همین علت به هیچ عنوان نباید از دودکش مشترک برای وسایل گازسوز استفاده نمود.

9- از نصب گرمکن‌های دیواری گازی در محیط‌های بسته که جریان هوا وجود ندارد خودداری نمایید زیرا در صورت روشن بودن طولانی مدت آن خطر گاز گرفتگی وجود خواهد داشت.

10- از بخاری یا چراغ نفتی که دارای دودکش نمی‌باشد در خانه به خصوص در هنگام خواب استفاده نکنید.

راهکارهای پیشگیری از گاز گرفتگی با گاز مونوکسیدکربن

۱- نصب سنسور هشدار دهنده نشت گاز مونوکسید کربن 

بهترین راهکار برای پیشگیری از گاز گرفتگی با گاز CO  استفاده از سنسور هشدار دهنده نشت گاز مونوکسید کربن ‌باشد این دستگاه‌ها می‌بایستی در راهروها، نزدیکی اتاق خواب‌ها و در نزدیکی وسایل گازسوز که احتمال نشت گاز کربن مونوکسید در آن محیط‌ها وجود دارد نصب شوند.

 به محض اینکه نشت گاز CO  اتفاق بیفتد این سنسور هشدار دهنده نشت گاز مونوکسید کربن شروع به هشدار دادن کرده و اطرافیان را از وقوع نشت گاز آگاه می‌نمایند.  در این شرایط باید به سرعت آن مکان را ترک کرده  و با آتش نشانی یا آمبولانس تماس بگیرید. سنسور هشدار دهنده نشت گاز مونوکسید کربن قابل نصب در منازل، محیط کار، موتورخانه‌ها و…می باشد.

۲-  باز نمودن درب گاراژ و پارکینگ قبل از روشن کردن اتومبیل

به هیچ عنوان اتومبیل خود را در حالی که درب پارکینگ  بسته می‌باشد روشن نگذارید خصوصاً اگر پارکینگ شما به فضای خانه متصل باشد در این صورت این کار بسیار خطرناک بوده و احتمال گاز گرفتگی وجود دارد.

۳- استفاده نکردن از وسایل گازسوز به عنوان وسیله گرمایشی

از اجاق گاز و پیکنیک برای گرم نمودن فضای منزل هرگز استفاده نکنید زیرا بسیار خطرساز بوده و تنها برای فضای باز قابل استفاده است.

۴- احتیاط لازم را هنگام استفاده از مواد شیمیایی حلال در محیط‌های سرپوشیده رعایت نمایید.

 متیلن کلراید یک مایع شیمیایی حلال می‌باشد که معمولاً در رنگ‌ها از آن استفاده می‌شود. این ماده شیمیایی به سادگی می‌تواند متابولیزه شده و هنگام تنفس به گاز مونوکسید کربن تبدیل شود. اگر فردی در معرض این ماده حلال قرار بگیرد منجر به مسمومیت فرد با گازمونوکسید کربن خواهد شد بنابراین باید هنگام استفاده از این ماده در محیطی باشید که تهویه مناسب داشته باشد.

همانطور که در مطالب بالا اشاره شد گاز کربن مونوکسید بسیار خطرناک و سمی بوده می‌تواند موجب مرگ انسان و دیگر موجودات زنده شود بنابراین باید همه افراد با اقدامات ایمنی برای پیشگیری از گاز گرفتگی با گاز CO آشنا شوند.  بهترین راهکار استفاده از سنسور هشدار دهنده نشت گاز مونوکسید کربن ‌می باشد.