7-17 دودکش های دستگاه های گازسوز- مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان- لوله کشی گاز طبیعی- ویرایش جدید 1401

 

۱-۷-۱۷ کلیات

دودکشها نقش اصلی را در انتقال و تخلیه محصولات احتراق دارند و از آنجا که این محصولات حاوی گازهای مسموم کننده سوزاننده و آلاینده هستند لزوم انتقال ،کامل ترقیق آنها و هدایت به فضای آزاد خارج از ساختمان و پیشگیری از بروز هرگونه نشت یا انتشار در فضای محل نصب ایجاب مینماید که مراحل طراحی ،ساخت نصب و بازرسی دودکشها با رعایت کلیه ضوابط ایمنی و فنی انجام شود. از این رو اجرای دقیق الزامات این فصل در حوزه وظایف ،طراح مجری ،ناظر سازندگان و خصوصا نصابان دستگاه های گازسوز و دودکشها بوده و هر یک از اشخاص یاد شده در قبال وظایفی که از طرف وزارت راه و شهرسازی تعیین شده مسئولیت قانونی دارند.

 

۲-۷-۱۷حدود و دامنه کار

الزامات این فصل شامل موارد زیر میباشد:

الف) طراحی نصب و بازرسی دودکش دستگاه های گازسوز.

ب) طراحی، نصب و بازرسی معبر دودکش.

پ) پ طراحی، نصب و بازرسی دودکش مشترک دستگاه های گازسوز.

 ت) طراحی، نصب و بازرسی دودکش دستگاههای گازسوز چگالشی.

تبصره: در صورتی که بین الزامات این مبحث و مبحث 14 در مورد دودکش دستگاه های گازسوز تفاوتی وجود داشته باشد، الزامات سخت گیرانه تر باید رعایت شود.

 

۳-۷-۱۷طراحی دودکش

در طراحی ،دودکش مشخصات مربوط به دودکش لوله رابط و نحوه خروج محصولات احتراق تعیین میشود. این مشخصات عبارتند از:

الف) نوع دودکش، محل نصب و مسیر عبور دودکش از فضای محل نصب دستگاه گازسوز تا فضای آزاد خارج از ساختمان.

ب) اندازه سطح دهانه معبر محصولات احتراق و ارتفاع ،دودکش، جنس و ضخامت جداره.

پ) محل نصب مسیر عبور نوع جنس و ضخامت جداره و اندازه سطح دهانه لوله رابط دودکش.

ت) نوع و ضخامت عایق حرارتی مورد نیاز.

ث) نحوه اتصال محل خروج محصولات احتراق از دستگاه به لوله رابط یا دودکش و نحوه اتصال لوله رابط به دودکش.

ج) نوع محل ،نصب مسیر عبور اندازه سطح دهانه معبر محصولات ،احتراق جنس و ضخامت جداره دودکشهای مشترک برای دو یا چند دستگاه گازسوز.

چ) محل خروج دودکش از بام ساختمان، رعایت فواصل آن در امتدادهای جانبی و قائم و محل و نوع کلاهک دودکش.

ح) نوع، محل، مسیر عبور جنس و ضخامت جداره و ابعاد معبر دودکش.

بصرفه و اقتصادی ترین سنسور های آشکار ساز گاز شهری

برای مشاهده محصولات هر برند روی عکس کلیک کنید.

۱-۳-۷-۱۷- الزامات عمومی

الزاماتی که در طراحی و اجرای انواع دودکش و معبر دودکش باید رعایت شود شامل موارد زیر است:

 ۱-۱-۳-۷-۱۷- طراحی و اجرای دودکش باید بر اساس نوع و ظرفیت دستگاه های گازسوز متصل به آن، ابعاد و فضای محل نصب آنها انجام شود ظرفیت دستگاه گازسوز بر اساس ارتفاع از سطح دریا ملاک عمل میباشد.

 ۲-۱-۳-۷-۱۷ اجزای دودکش باید از نقطه اتصال به دستگاه گازسوز تا انتهای دودکش در خارج از ساختمان بصورت به هم پیوسته و درزبندی شده باشد و گازهای حاصل از احتراق از هیچ نقطه آن به فضای داخل ساختمان نشت نکند.

 ۳-۱-۳-۷-۱۷ دودکش و اجزای آن باید در برابر ضربات ،فیزیکی، صدمات خارجی و تکان های زلزله مقاوم باشند ۴-۱-۳-۷-۱۷- دودکش یا هیچ یک از اجزای دودکش نباید از داخل کانال یا پلنوم هوا عبور کند.

۵-۱-۳-۷-۱۷ در دودکشهای قائم ،فلزی سطوح داخل معبر دود باید در برابر خوردگی ناشی از چگالش بخار آب و گازهای خورنده خروجی مقاوم باشد.

۶-۱-۳-۷-۱۷- دودکش قائم باید بر روی پایه ای از مصالح ساختمانی مقاوم در برابر وزن دودکش و دست کم ۳ ساعت مقاوم در برابر آتش قرار گیرد.

 ۷-۱-۳-۷-۱۷ قسمت پایین دودکش قائم در زیر پایینترین اتصال رابط به آن باید دست کم ۳۰۰ میلیمتر (12اینچ) ادامه یابد.

۸-۱-۳-۷-۱۷ در طراحی و اجرای دودکش و لوله رابط باید دستورالعمل و الزامات این مبحث ملاک عمل باشد. ۹-۱-۳-۷-۱۷ در طراحی دودکش و لوله رابط دودکش باید محل تکیه گاهها و بستها برای تحمل وزن حفاظت در برابر ضربات فیزیکی و نیروهای ناشی از زلزله و همچنین تغییرات دمای دودکش و لوله رابط مشخص شده و اجرا مطابق طراحی انجام پذیرد.

 ۱۰-۱-۳-۷-۱۷ عبور دودکش از فضای بالای سقف کاذب فضای داخلی و دیوارهای مربوط به ،استخر، سونا و حمام ممنوع است در صورت عبور دودکش از مجاورت دیوار فضاهای یاد شده دیواره معبر دود کش در جوار فضای موصوف باید سیمان اندود شود.

 ۱۱-۱-۳-۷-۱۷- در طراحی دودکش باید جزئیات مربوط به عایق حرارتی آن مشخص شود. عایق حرارتی مورد استفاده باید غیر قابل سوختن باشد و مقاومت آن در مقابل انتقال گرما از جداره دودکش به خارج طوری باشد که خللی در عملکرد دودکش در اثر کاهش دمای محصولات احتراق ایجاد نشود.

استفاده از لوله های قابل انعطاف که دارای درز میباشند به عنوان دودکش ممنوع است. در طراحی دودکش دستگاه های گازسوز فن دار باید الزامات دودکش با جریان مکانیکی رعایت شود.

 ۱۲-۱-۳-۷-۱۷- در صورت عبور دودکش از فضایی غیر از فضای محل نصب دستگاه گازسوز دودکش باید داخل معبر دودکش مستقلی قرار گیرد و تا فضای آزاد خارج از ساختمان امتداد داشته باشد مشخصات معبر دودکش باید مطابق با قسمت 4-۷-17 باشد.

 ۱۳-۱-۳-۷-۱۷- دهانه خروجی دودکش باید از مخازن مواد قابل اشتعال یا انفجار بالاتر قرار گیرد و فواصل آن در ترازهای افقی و عمودی بر مبنای الزامات ایمنی حریم آن مخزن تعیین شود.

۱۴-۱-۳-۷-۱۷ دهانه خروجی دودکش باید مجهز به کلاهکی باشد که جریان دود را مسدود نکند و از ورود آب ،باران برف و سایر اشیاء به داخل دودکش و لانه گزینی پرندگان جلوگیری به عمل آورد.

 ۱۵-۱-۳-۷-۱۷- انتهای دودکش باید با فضای آزاد ارتباط داشته باشد و محصولات احتراق از دهانه دودکش نباید در فضای مسقف و محصور یا فضاهای داخل ساختمان تخلیه شود. دهانه ابتدای دودکش باید به صورت عمودی و در داخل دیوار قرار گیرد اتصال لوله رابط به دودکش در سقف ممنوع میباشد.

 ۱۶-۱-۳-۷-۱۷- در دودکشهای فلزی باید فاصله کافی جهت جلوگیری از سوختگی و آسیب دیدگی افراد منظور شود.

 ۱۷-۱-۳-۷-۱۷- در محل عبور دودکش و معبر دودکش از کف سقف یا بام ساختمان، شکل و اندازه دودکش نباید تغییر نماید.

۱۸-۱-۳-۷-۱۷ عبور هر گونه تاسیسات از معبر دودکش ممنوع میباشد.

 

۲-۳-۷-۱۷- دودکش با مکش طبیعی

۱-۲-۳-۷-۱۷- حداقل سطح مقطع دودکش با مکش طبیعی باید ۷۸۵۰میلیمتر مرد (۱۲اینچ مربع) باشد استفاده از دودکش با مکش طبیعی که سطح مقطع آن کمتر از مقدار فوق باشد برای انتقال محصولات حاصل از احتراق دستگاههای گازسوز ممنوع است.

 ۲-۲-۳-۷-۱۷- به جز مواردی که از دودکش مشترک برای اتصال چند دستگاه استفاده می شود سطح مقطع دودکش با مکش طبیعی و دهانه ابتدای آن باید حداقل برابر با سطح مقطع دهانه خروجی دستگاه متصل به آن باشد.

 ۳-۲-۳-۷-۱۷- حداقل ارتفاع دودکش با مکش طبیعی دستگاههای گازسوز باید ٣ متر باشد.

۴-۲-۳-۷-۱۷ دودکش با مکش طبیعی باید تا حد ممکن به صورت قائم باشد. در محلی که امکان اجرای دودکش به صورت قائم وجود ندارد حداکثر زاویه انحراف از امتداد قائم ۴۵ درجه باید باشد. علاوه بر رعایت حداکثر زاویه انحراف از امتداد ،قائم تعداد زانوی مورد استفاده در مسیر دودکش نباید بیش از ۴ عدد باشد.

تبصره: استفاده از زانوی ۹۰ درجه فقط در محل خروجی دستگاه گازسوز و محل اتصال به ابتدای دودکش مجاز است و در امتداد قائم دودکش ممنوع است.

۵-۲-۳-۷-۱۷- محل نصب زانوها و انحراف مسیر دودکش باید با بست یا تکیه گاه مناسب برای تحمل ،وزن حفاظت در برابر ضربات فیزیکی و نیروهای ناشی از زلزله و همچنین تغییرات دما به اجزای ساختمان به صورت محکم متصل و ثابت شود.

 ۶-۲-۳-۷-۱۷ اتصال دودکش با مکش طبیعی و دودکش با جریان مکانیکی به یکدیگر ممنوع است.

۷-۲-۳-۷-۱۷ انتهای دهانه خروجی دودکش با مکش طبیعی باید به صورت عمودی باشد تا محصولات احتراق در جهت عمود به سطح مقطع دودکش و به طرف بالا منتقل شود.

 ۸-۲-۳-۷-۱۷ دهانه خروجی انتهای بالای دودکش باید تا بام ساختمان ادامه داشته باشد.

 ۹-۲-۳-۷-۱۷ فاصله قائم دهانه خروجی دودکش از تراز زمین پیاده رو ،مجاور نباید کمتر از ۳ متر باشد.

 ۱۰-۲-۳-۷-۱۷- دهانه خروجی نسبت به بالاترین نقطه بام که دودکش از آن خارج میشود، حداقل باید ۱ متر بالاتر قرار گیرد این دهانه از هر یک از اجزای ساختمان تا فایله ۳ متر از جداره دودکش باید حداقل ۶۰۰ میلی متر بالاتر باشد.

 ۱۱-۲-۳-۷-۱7- حداقل فاصله افقی انتهای دودکش با قسمت مکش کولرهای آبی در پینه های تامین هوای ساختمان یا قسمت مکش دمندههایی هوا به داخل ساختمان باید ۳ متر در نظر گرفته شود در صورتی که رعایت این فاصله امکان پذیر نباشد باید انتهای دودکش را ۲ متر بالاتر از آن ها در نظر گرفت و با بست با دیوار حائل مهار نمود.

 ۱2-۲-۳-۷-۱۷- حداقل فاصله افقی انتهای دودکش با در یا پنجره یا بازشو ساختمان باید که رعایت این فاصله امکان پذیر نباشد باید انتهای باشد؛ در صورتی متر حداقل دودکش را ۲ متر بالاتر از آنها در نظر گرفت و با بست یا دیوار حائل مهار نمود.

 

۳-۳-۷-۱۷ دودکش با جریان مکانیکی

۱-۳-۳-۷-۱۷- دودکش با جریان مکانیکی و اتصالات آن باید به طور کامل بدون نشت و هوابند باشد.

۲-۳-۳-۷-۱۷ براساس محل قرار گرفتن دمنده جریان داخل دودکش مکشی یا رانشی یا تلفیقی از دو حالت خواهد بود.

۳-۳-۳-۷-۱۷ مشعل دستگاه گازسوز باید با دمنده دودکش به جریان مکانیکی مر وابسته باشد؛ به طوری که دمنده لحظاتی قبل از شروع به کار مشعل راه اندازی شود و چنانچه دمنده به هر دلیلی راه اندازی ،نشود مشعل نباید شروع به کار کند و در صورت از کار افتادن دمنده حین کار مشعل دستگاه گازسوز خاموش شود.

 ۴-۳-۳-۷-۱۷ دهانه خروجی دودکش با جریان مکانیکی نباید در محل خروجی آن دارای شیب رو به پایین باشد.

۵-۳-۳-۷-۱۷- دهانه خروجی دودکش با جریان مکانیکی که به صورت افقی قرار دارد و محصولات احتراق در سطح افقی تخلیه میشود نباید به سمت ،آپارتمان ملک و ساختمان مجاور بوده و باید حداقل ۳ متر از مرز (حریم) ملک یا ساختمانهای مجاور فاصله داشته باشد.

۶-۳-۳-۷-۱۷ دهانه خروجی دودکش با جریان مکانیکی نباید به سمت در پنجره یا هر بازشوی دیگری باشد.

۷-۳-۳-۷-۱۷- دهانه خروجی دودکش با جریان مکانیکی نباید در فضای پاسیو یا فضاهای دستگاه های داخلی ساختمان قرار گیرد.

۸-۳-۳-۷-۱۷- جهت دهانه خروجی دودکش با جریان مکانیکی نباید به سمت دستگاه های دمنده دار باشد.

۹-۳-۳-۷-۱۷- دهانه خروجی دودکش با جریان مکانیکی باید از بخش مکش دستگاه های دمنده دار حداقل ۳ متر فاصله افقی و 1 متر بصورت عمودی فاصله داشته باشد. کاهش فاصله افقی تا 1 متر در صورتی مجاز است که دهانه خروجی دودکش 2 متر بالاتر از بخش مکش دستگاه های دمنده قرار گیرد.

۱۰-۳-۳-۷-۱۷- دهانه خروجی دودکش دستگاههای گازسوز چگالشی باید حداقل از بخش مکش دستگاه های دمنده دار ۳ متر به صورت افقی و ۱ متر به صورت عمودی فاصله داشته باشد. کاهش فاصله افقی تا ۱ متر برای مواردی که امکان افزایش فاصله وجود نداشته باشد در صورتی مجاز است که دهانه خروجی دودکش ۲ متر بالاتر از بخش مکش دستگاه های دمنده دار قرار گیرد.

 ۱۱-۳-۳-۷-۱۷- در ساختمانهای ویلایی دهانه خروجی دودکش با جریان مکانیکی که بالاتر از در پنجره یا بازشوهای ساختمان قرار میگیرد باید حداقل ۱۲۰۰ میلیمتر فاصله ۳۰۰ میلیمتر فاصله عمودی داشته باشد.

تبصره: دهانه خروجی دودکش دستگاههای گازسوز چگالشی باید از هر ،در پنجره یا بازشوهای ساختمان حداقل ۱۲۰۰ میلیمتر فاصله افقی و ۱۲۰۰ میلیمتر فاصله عمودی داشته باشد.

۱۲-۳-۳-۷-۱۷- دهانه خروجی دودکش با جریان مکانیکی که در فاصله ای کمتر از ۱ متر از سقف قرار میگیرد نباید به سمت سقف باشد جهت خروج محصولات احتراق باید به فضای آزاد خارج از ساختمان هدایت شود.

۱۳-۳-۳-۷-۱۷ فاصله قائم دهانه خروجی دودکش با جریان مکانیکی از تراز زمین پیاده رو مجاور یا محل عبور و مرور ،افراد نباید کمتر از ۳ متر باشد.

 ۱۴-۳-۳-۷-۱۷- درپوش دهانه خروجی دودکش باید به گونه ای نصب شود که از ورود آب باران، برف و یا اجزای خارجی به داخل دودکش و لانه گزینی پرندگان جلوگیری به عمل آورد.

 

۴-۳-۷-۱۷ جنس دودکش

جنس دودکشها و لوله رابط دودکش در ساختمانها بستگی به دستگاه گازسوز و فن آوری استفاده شده در آن و دمای محصولات احتراق خروجی از دستگاه دارد استفاده از دودکش با مصالح بنایی مانند اجر و سنگ برای دستگاههای گازسوز ممنوع است.

 

۱-۴-۳-۷-۱۷- دودکش فلزی

الف) دودکش فلزی در سرتاسر مسیر باید بدون نشت بوده و به صورت کامل با استفاده از عایق حرارتی عایق کاری شود.

ب) دودکش فلزی در خارج از ساختمان باید دارای پوشش مناسب به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت به عایق حرارتی آن باشد.

پ) دودکش فلزی که داخل ساختمان نصب میشود باید در معبر دودکش به گونه ای قرار گیرد که امکان بازرسی تعمیر یا تعویض دودکش بدون تخریب وجود داشته باشد.

ت) در دستگاه های گازسوز که دمای محصولات احتراق آن در نقطه ورود به دودکش کمتر از ۱۶۵ درجه سلسیوس است، جنس دودکش باید از نوع مقاوم در مقابل خوردگی، مانند فولاد زنگناپذیر باشد یا سطوح داخلی دودکش فلزی باید با اینگونه مصالح حفاظت شود.

ث) جنس دودکشهای فلزی که در خارج از ساختمان نصب میشوند باید از ورق گالوانیزه با ضخامت مقادیر مندرج در جدول 2-۷-17- باشد.

ج)دودکش قائم فلزی باید با پیش بینی انبساط و انقباض ناشی از گرما و سرما ساخته و نصب شود.

 

۲-۴-۳-۷-۱۷- دودکش ،سیمانی، سفالی و سرامیکی

الف) دودکش باید در سرتاسر مسیر بدون نشت بوده و به صورت کامل با استفاده از عایق حرارتی عایق شود.

ب) دودکش باید در برابر ،خوردگی ساییده شدن و ترک برداشتن ناشی از تماس با گازهای حاصل از احتراق تا دمای ۵۳۸ درجه سلسیوس مقاوم باشد.

پ) دودکش باید همزمان با ساخت معبر دودکش با مصالح بنایی در داخل آن قرار گیرد و قطعات آن با دقت با یکدیگر متصل شده و درزهای بین قطعات با مواد نسوز هوابند شود.

 ت) به جز وزن دودکش هیچ بار دیگری نباید بر پایههای دودکش وارد شود، مگر آن که در طراحی دودکش برای آن بار اضافه پیشبینیهای لازم به عمل آمده باشد.

 

۳-۴-۳-۷-۱۷- دودکش UPVC

الف) جهت خروج گازهای حاصل از احتراق سیستمهای چگالشی از دودکش UPVC مطابق استاندارد BS EN14471 استفاده میشود. به علاوه این نوع دودکش باید داخل غلافی فلزی بوده و معبر دودکش با مصالح ساختمانی و دودبند قرار داشته باشد.

ب) جنس غلافی فلزی دودکشهای UPVC باید از ورق گالوانیزه با ضخامت مقادیر مندرج در جدول ۱-۷-۱۷ باشد.

 

۴-۴-۳-۷-۱۷ دودکش فولادی ضد زنگ (Stainless Steel)

(الف) این نوع دودکش در دیگهای چگالشی کاربرد ،داشته ورق مورد استفاده در این نوع دودکشها میبایست از نوع Stainless Steel 316L باشد.

ب) جنس دودکشهای فولادی ضد زنگ باید از ورق فولادی با مشخصات ذکر شده در بند ۱۷-۷-۳-   ۴-۴- (الف) و با ضخامت مقادیر مندرج در جدول ۱۷-۷-۱- باشد.

 

دودکش های دستگاه های گازسوز

 

17-7-4 معبر دودکش

معبر دودکش با استفاده از مصالح فلزی یا مصالح بنایی در فضای داخل یا خارج از ساختمان ساخته می شود و دودکشها داخل آن قرار میگیرند در طراحی و ساخت معبر دودکش از نظر محل نصب آن باید نکات زیر مد نظر باشد:

 

۱-۴-۷-۱۷معبر دودکش خارج از ساختمان

(الف) معبر دودکش در فضای خارج از ساختمان باید با استفاده از مصالح فلزی یا مصالح بنایی ساخته شود.

ب) جنس معبر دودکش فلزی باید از لوله سیاه یا ورق سیاه فولادی با حداقل ضخامتی برابر با مقادیر جدول ۱۷-۷-۲ باشد استفاده از سایر لوله ها یا ورقهای فلزی با همان استحکام و همان مقاومت در برابر خوردگی مجاز است استفاده از پروفیلهای فلزی برای تقویت معبر دودکش فلزی و اتصال قطعات به صورت جوشی یا پرچی یا با پیچ و مهره مجاز است.

 

دودکش های دستگاه های گازسوز

 

پ) معبر دودکش فلزی باید روی پایهای نصب شود که بار وزن معبر دودکش و دودکشهای داخل آن را به زمین منتقل .کند در صورتی که پایه و معبر دودکش با اجزای ساختمان مرتبط باشند باید در طراحی ساختمان پیش بینیهای لازم برای مهار وزن بارهای حاصل از انبساط و انقباض ناشی از گرما و سرما و بارهای دیگر به عمل آمده باشد.

ت) معبر دودکش فلزی باید به منظور محافظت با عایق مقاوم در برابر خوردگی پوشش داده شود.

 ث) معبر دودکش با مصالح بنایی با استفاده از مصالح نسوختی مانند سنگ، آجر یا بتن باید ساخته شود.

ج) معبر دودکش با مصالح بنایی باید روی پایه ای از مصالح بنایی که جدا از اجزای ساختمان است، نصب شود و بار وزن معبر دودکش و دودکشهای داخل آن را به زمین منتقل کند. در صورتی که پایه و معبر دودکش با اجزای ساختمان مرتبط باشند در طراحی ساختمان باید پیش بینی های لازم برای مهار وزن و سایر بارها به عمل آمده باشد.

 چ) محصولات احتراق باید از طریق دودکشهای نصب شده داخل معبر دودکش منتقل شوند. بین جداره خارجی عایق حرارتی دودکشها و جداره داخلی معبر دودکش باید فضای خالی وجود داشته باشد تا در صورت ،نشتی محصولات احتراق از طریق معبر دودکش به فضای آزاد منتقل شوند.

ح) استفاده از زانوی ۹۰ درجه در امتداد مسیر معبر دودکش ممنوع .است حداکثر زاویه انحراف از امتداد قائم باید ۴۵ درجه باشد.

خ) معبر دودکش باید تا بالاترین نقطه در پشت بام ادامه داشته باشد.

د) باید حداقل ۳۰۰ میلیمتر باشد. د در انتهای پایین معبر دودکش برای تمیز کردن ادواری باید دریچه بازدید هوابند و مقاوم در برابر خوردگی پیش بینی .شود فاصله پایینترین نقطه دریچه تا کف زمین باید حداقل 300 میلی متر باشد. ارتفاع این دریچه باید حداقل ۱۵۰ میلیمتر باشد و لبه بالایی آن حداقل ۱۵۰ میلی متر پایین تر از اتصال پایین ترین لوله رابط به دودکش باشد.

ذ) انتهای بالایی معبر دودکش باید با کلاهکی مناسب برای جلوگیری از لانه گزینی پرندگان، ورود باران و برف یا سایر اشیا حفاظت شود.

ر) اگر در معبر دودکش با مصالح بنایی دو دودکش نصب شود، سطوح خارجی دودکشها باید دارای عایق حرارتی بوده و از یکدیگر فاصله داشته باشند.

 

۲-۴-۷-۱۷ معبر دودکش داخل ساختمان

الف) معبر دودکش در فضای داخل ساختمان باید با مصالح بنایی نسوختنی مانند سنگ آجر یا بتن ساخته شود.

ب) در طراحی ساختمانهای جدید باید محل معبر دودکش و ابعاد آن قبل از اخذ پروانه ساخت مشخص شده و در نقشه های ساختمان جزئیات دقیق آن درج شود.

پ) در حین ساخت معبر دودکش باید امکان نصب دودکش داخل فضای آن و اجرای عایق کاری حرارتی دودکش فراهم شود.

ت) محصولات احتراق باید از طریق دودکشهای نصب شده داخل معبر دودکش منتقل شوند. بین جداره خارجی عایق حرارتی دودکشها و جداره داخلی معبر دودکش باید فضای خالی وجود داشته باشد تا در صورت نشتی محصولات احتراق از طریق معبر دودکش به فضای آزاد منتقل شوند.

ث) استفاده از زانوی ۹۰ درجه در امتداد مسیر معبر دودکش ممنوع است. حداکثر زاویه انحراف از امتداد قائم ۴۵ درجه باید باشد.

 ج) معبر دودکش باید از فاصله ۳۰۰ میلیمتر پایین تر از نقطه قرارگیری ابتدای دودکش داخل آن تا پشت بام به صورت یکپارچه اجرا شود و نباید هیچگونه دریچه در مسیر آن وجود داشته باشد یا ارتباطی با فضاهایی مانند فضای زیر سقف کاذب داشته باشد.

چ) معبر دودکش باید تا بالاترین نقطه در پشت بام ادامه داشته باشد.

 ح) انتهای بالایی معبر دودکش باید به فضای آزاد مرتبط باشد تا در صورت نشت احتمالی محصولات احتراق داخل آن به فضای آزاد خارج از ساختمان هدایت شوند.

 

خ) انتهای بالایی معبر دودکش باید با نصب کلاهکی مناسب برای جلوگیری از لانه گزینی ،پرندگان ورود باران و برف یا سایر اشیاء حفاظت شود.

 د) اگر در معبر دودکش با مصالح بنایی دو دودکش نصب شود سطوح خارجی دودکشها باید دارای عایق حرارتی بوده و از یکدیگر فاصله داشته باشند

ذ) عبور دودکش از فضای بالای سقف کاذب فضای داخلی و دیوارهای مربوط به استخر، سونا و حمام و چاه اسانسور ممنوع است در صورت عبور دودکش از مجاورت دیوار فضاهای یاد شده باید دیواره معبر دودکش در جوار فضای موصوف سیمان اندود شود.

 

۵-۷-۱۷ لوله رابط دودکش

۱-۵-۷-۱۷- لوله رابط دودکش باید در همان فضایی که دستگاه در آن قرار دارد نصب و قابل دسترسی باشد و نباید در مسیر تردد یا در معرض ضربه فیزیکی باشد.

 ۲-۵-۷-۱۷ محلهای اتصال لوله رابط دودکش به دستگاه گازسوز و دودکش باید به صورت کامل هوابند و بدون نشت باشد

۳-۵-۷-۱۷- برای مهار وزن لوله رابط و نیروهای ناشی از انقباض و انبساط حرارتی و اثر زمین لرزه و سایر بارها لوله رابط دودکش باید با بست و تکیه گاه مناسب به اجزای ساختمان به طور ثابت متصل شود.

 ۴-۵-۷-۱۷- لوله رابط دودکش با مکش طبیعی از محل اتصال به دستگاه تا نقطه اتصال به دودکش باید دارای شیب حداقل ۲ درصد به طرف بالا باشد.

 ۵-۵-۷-۱۷- حداقل اندازه مساحت دهانه لوله رابط باید برابر با مساحت دهانه خروجی محصولات احتراق از دستگاه گازسوز .باشد. در صورتی که طبق طراحی سطح مقطع دهانه لوله رابط کوچکتر از سطح مقطع دهانه خروج محصولات احتراق دستگاه گازسوز ،باشد باید مساحت دهانه لوله رابط را برابر با مساحت دهانه خروجی محصولات احتراق از دستگاه گازسوز در نظر گرفت.

 ۶-۵-۷-۱۷- مسیر لوله رابط دودکش باید تا حد ممکن کوتاه و مستقیم باشد و استفاده از زانو با ۹۰ درجه در مسیر آن مجاز .

۷-۵-۷-۱۷- نصب دمپر دستی داخل لوله رابط دودکش مجاز نیست در صورت نصب دمپر موتوری در مسیر لوله رابط دودکش باید با مشعل دستگاه مرتبط و وابسته ،باشد تا در صورت بسته شدن دمپر، مشعل دستگاه نیز به طور خودکار خاموش شود.

۸-۵-۷-۱۷ حداکثر طول لوله رابط دودکش باید ۴۵۰ میلیمتر (۱۸اینچ) برای هر ۲۵میلیمتر ۱ اینچ قطر آن باشد. در صورتی که طول لوله رابط از ۴۵۰ میلیمتر (۱۸اینچ) برای هر ۲۵۰ میلیمتر (۱اینچ)  قطر آن بیشتر باشد باید از طریق افزایش قطر یا ارتفاع کل دودکش ظرفیت مورد نظر تامین شود در هر حال طول لوله رابط نباید از ۷۵ درصد ارتفاع دودکش قائم بیشتر باشد.

۹-۵-۷-۱۷ در اتصال لولۀ رابط دودکش به ،دودکش لوله رابط باید تا سطح داخلی دودکش ادامه یابد، ولی نباید وارد آن شود محل اتصال باید به صورت کامل هوابند شود.

۱۰-۵-۷-۱۷- جنس لوله رابط دودکش باید از لوله یا ورق فولادی گالوانیزه با ضخامتی برابر با مقادیر جدول ۱۷-۷-۳ باشد. ساخت لوله رابط دودکش از سایر لوله ها یا ورقهای فلزی با همان استحکام و همان مقاومت در برابر خوردگی مجاز است استفاده از پروفیلهای فلزی برای تقویت لوله رابط دودکش و اتصال قطعات به صورت جوشی یا پرچی یا با پیچ و مهره مجاز است.

 

دودکش های دستگاه های گازسوز

 

۱۱-۵-۷-۱۷- عبور لوله رابط دودکش از ،کف سقف دیوار یا پارتیشن ساخته شده از مواد و مصالح سوختنی یا دیواره مقاوم در برابر آتش ممنوع میباشد.

۶-۷-۱۷ تعیین قطر دودکش مستقل برای یک دستگاه گازسوز

 تعیین قطر دودکش باید با استفاده از روابطی که برای محاسبات دودکشها در مراجع و استانداردهای مربوطه وجود دارد استفاده شود در این قسمت طبق ،محاسبات تعیین قطر دودکشها برای سهولت کار ارائه شده است.

تذکر: تعیین قطر دودکش برای مقادیر خارج از جدول باید با استفاده از روابط محاسبات دودکش انجام شود.

17-7-6-1 تعیین نظر دودکش مستقل برای یک دستگاه گازسوز که در طرح ذیل نشان داده شده ارتفاع کل دودکش که فاصله بین بلندترین نقطه دستگاه گازسوز تا انتهای دودکش است و عمل لواء رابطه با استفاده از ظرفیت دستگاه گازسوز انجام می شود.

17-7-6-2 طول الفتى لوله رابط برابر (L=0) به معنی دودکشی است که به طور مستقیم و قائم و بدون هیچ واسطه ای بر روی محل خروج محصولات احتراق دستگاه گازسوز نصب شده باشد.

برای محاسبه قطر دودکش دستگاههای گازسوزی که در مناطق مرتفع نصب میشوند ظرفیت دستگاه از سطح دریا ملاک خواهد بود.

 

دودکش های دستگاه های گازسوز

دودکش های دستگاه های گازسوز

دودکش مشترک

در طراحی دودکش مشترک الزامات زیر باید رعایت شود:

۱-۷-۷-۱۷- تمامی دستگاههای متصل به دودکش مشترک میبایست به کنترلهای ایمنی مجهز باشند.

 ۲-۷-۷-۱۷- استفاده از دودکش مشترک فقط برای دستگاههای گازسوزی که هوای مورد نیاز احتراق آنها از فضای آزاد خارج از ساختمان تأمین شود، مجاز است.

۳-۷-۷-۱۷ استفاده از دودکش مشترک در داخل واحدهای آپارتمانی ممنوع است.

 ۴-۷-۷-۱۷- دودکش مشترک برای دو دستگاه گازسوز که در یک طبقه نصب میشوند باید نزدیک تر یا مستقیم روی دستگاه گازسوز با ظرفیت حرارتی کمتر قرار گیرد.

۵-۷-۷-۱۷ دودکش مشترک برای دستگاههای گازسوزی که در فضای اختصاصی مانند موتورخانه ها نصب میشوند در صورتی مجاز است که محل نصب دستگاه های گازسوز فضایی با درب مستقل داشته باشد و هوای احتراق آن مطابق الزامات فصل ۱۷-۶ به صورت مستقیم از فضای آزاد خارج از ساختمان تأمین شود.

 ۶-۷-۷-۱۷- طراحی و اجرای دودکش مشترک برای دستگاههای گازسوز که در طبقات متوالی قرار دارند حداکثر تا ۵ طبقه به شرطی مجاز است که هوای مورد نیاز احتراق به صورت مستقیم از فضای آزاد تأمین شود و دستگاه خارج از فضای داخلی واحد که دسترسی آن از همان واحد است، نصب شود. علاوه بر آن باید دودکش آنها با مکش طبیعی باشد.

 ۷-۷-۷-۱۷ طراحی و اجرای دودکش مشترک برای دستگاههای گازسوزی که تأمین هوای احتراق آنها از فضای داخلی ساختمانها ،باشد مجاز نیست.

۸-۷-۷-۱۷ استفاده از دودکش مشترک برای پکیجهای فندار ممنوع است.

 ۹-۷-۷-۱۷ اتصال دودکش دستگاههای گازسوز فندار و دودکش دستگاه گازسوز بدون فن به یک دودکش مشترک مجاز نیست.

۱۰-۷-۷-۱۷ لوله های رابط دستگاههای گازسوز با دودکش مشترک در محل اتصال به بخش دودکش نباید مقابل یکدیگر قرار گیرند.

 ۱۱-۷-۷-۱۷- سه راهی مورد استفاده برای اتصال لوله های رابط به دودکش مشترک باید همسایز دودکش مشترک در محل اتصال لوله رابط به بخش قائم دودکش باشد.

17-7-7-13 اتصال لوله های رابط دودکش مشترک فقط باید با استفاده از سه راهی اتصال پیش ساخته در بخش قائم دودکش انجام شود. گرفتن انشعاب با روش های دیگر مجاز نیست.

 

۸-۷-۱۷ تعیین قطر دودکش مشترک و لوله رابط

۱-۸-۷-۱۷ اقدار دودکش مشترک تک جداره و اول رابطه دودکش دستگاههای گازسوزی که در یک طبقه مطابق کسب شده اند، با استفاده از ظرفیت دستگاه گاز سوز،  ارتفاع دودکش و طول لوله رابط از جدول 17-7-5 و جدول 17-7-6 تعیین میشود.

تبصره: برای تعیین قطر دودکش مستقل دستگاههای گازسوزی که در یک طبقه نصب شده اند تا قسمتی که به دودکش مشترک متصل میشوند باید براساس شکل 17-7-2 استفاده میشود.

۲-۸-۷-۱۷- قطر دودکش مشترک تک جداره و ،لوله رابط دودکش دستگاه های گازد وزی که در طبقات متوالی یک ساختمان مطابق شکل 3-7-17 نصب شده اند، با استفاده از ظرفیت دست گاز سوز، ارتفاع دودکش و طول لوله رابط از جدول 5-۷-17 و 6-۷-17 تعیین می شود.

 تبصره: در ساختمانهایی که دستگاههای گازسوز در طبقات متوالی آن از دودکش مشترک استفاده ی کنند، اندازه قطر پایین ترین لوله رابط و قسمت قائمی که محصولات احتراق را به پایین ترین سد راهی دودکش مشترک هدایت میکند باید از شکل ۱۷-۷-۲- محاسبه شود. در این رابطه ارتفاع کل، فاصله بین بالاترین نقطه محل خروج محصولات احتراق دستگاه گازسوز تا سه راهی پایین ترین طبقه میباشد.

۳-۸-۷-۱۷ در دودکشهای مشترک میتوان حداکثر قطر محاسبه شده دودکش را از ابتدا تا انتها یکسان در نظر گرفت.

۴-۸-۷-۱۷ بدون در نظر گرفتن جدول ظرفیت در صورت برابر بودن قطر لولۀ رابط با قطر دودکش مشترک باید قطر دودکش مشترک در جدول حداقل یک اندازه بزرگتر در نظر گرفته شود.

 ۵-۸-۷-۱۷ هر زانویی ۹۰ درجه اضافه بر دو زانویی اول، ظرفیت لوله رابط دودکش مشترک را ۱۰٪کاهش میدهد.

 

دودکش های دستگاه های گازسوز

 

 

دودکش های دستگاه های گازسوز

دودکش های دستگاه های گازسوز

۹-۷-۱۷ ضوابط عمومی مربوط به طراحی و نصب دودکشها

۱-۹-۷-۱۷- گازهای حاصل از احتراق دستگاههای گازسوز باید مطابق این مقررات به طور مستقیم و بدون برخورد با مانع به فضای آزاد خارج از ساختمان هدایت شود.

 ۲-۹-۷-۱۷ اتصال دستگاه گازسوز به محلی که قطر دهانه دودکش از قطر دهانه خروجی محصولات احتراق آن کوچکتر باشد مجاز نیست.

۳-۹-۷-۱۷ دودکش دستگاههای گازسوز از نوع با دودکش که محل نصب آنها خارج از فضای داخلی ساختمان است باید براساس الزامات این مبحث طراحی و اجرا شود.

 ۴-۹-۷-۱۷ دودکش باید روی پایههای مناسب قرار گیرد تا وزن آن به پایه منتقل شود و در امتداد قائم باید توسط بست های مناسب به اجزای ساختمان متصب شود.

 ۵-۹-۷-۱۷ ارتفاع دهانه دودکش بخاری دیواری باید حداقل ۱۲۰ سانتیمتر بالاتر از کف محل نصب قرار داشته باشد.

 ۶-۹-۷-۱۷ درصورت استفاده از دودکش مشترک در ساختمانهای بیش از پنج طبقه، برای هر پنج طبقه یک دودکش مشترک براساس الزامات این مبحث مجاز است.

 ۷-۹-۷-۱۷- معبر دودکش باید از بالا به هوای آزاد ارتباط داشته باشد و نباید به فضاهای داخلی داخلی ساختمان راه داشته باشد.

۸-۹-۷-۱۷- در صورتی که در ساختمانهای ،موجود دودکش بدون معبر یا بدون کانال از مجاور دیوارهای داخلی و یا خارجی واحدهای مسکونی عبور ،نماید نصب سنسور منوکسید کربن در واحدهای مسکونی مذکور الزامی میباشد.

۹-۹-۷-۱۷ کلیه محلهای اتصال دودکشها باید به طور کامل دودبند باشند.

 ۱۰-۹-۷-۱۷ استفاده از قطعات لوله های پیش ساخته سر صاف برای دودکش ممنوع است و باید از نوع نر و ماده استفاده شود.

تبصره : چنانچه قطعات دودکش از نوع نر و ماده فراهم نباشد استفاده از قطعات لوله های پیش ساخته سرصاف مشروط به کاربرد اتصالات مناسب برای اتصال دادن دو قطعه دودکش به همراه مواد دودبند کننده خواهد بود.

۱۱-۹-۷-۱۷ وصل دستگاه گازسوز به دودکشی که بر مبنای مشخصات آن طراحی نشده باشد مجاز نیست.

۱۲-۹-۷-۱۷ نصب و استفاده از دستگاههای گازسوز با دودکش که برای آنها دودکش طراحی نشده باشد، مجاز نیست.

17-7-9-13 دستگاه های گازسوز از نوع دودکش که نیاز به دودکش از نوع خاصی دارند، مانند دودکش های دوجداره پکیج های محفظه احتراق بسته یا دودکش UPVC دیگ های چگالشی باید توسط سازنده یا واردکننده، همراه دستگاه ارائه و توسط افراد دارای صلاحیت، نصب شده و گواهینامه نصب آن صادر شود.

پیشنهاد مطالعه:دودکش و مشکلات تخلیه طبیعی محصولات حاصل از احتراق