نحوه محاسبه دیه در ماه های حرام
دیه کامل معادل بهای یکصد نفر شتر است و اگر صدمه و قتل هر دو در ماه حرام واقع شوند یک سوم به مبلغ دیه در ماه های حرام اضافه میشود و شخص مقصر باید بهای ۱۳۳ نفر شتر را بپردازد.
فارس: اگر کسی در ماه رجب به واسطه تصادف رانندگی مصدوم شد و در ماه شعبان فوت کرد افزایش دیه شامل او نمیشود. حتی عدهای معتقدند که صدمه و فوت باید در یک ماه حرام باشد پس اگر کسی در ماه ذیقعده صدمه دید و در ماه ذیحجه فوت کرد باز هم افزایش دیه مستقر نخواهد شد.
معمولاً برای مردم این سوال پیش میآید که در چه ماههایی نرخ دیه افزایش پیدا میکند و مبلغ آن چقدر است؟
فرض کنیم شخصی در ماه حرام مرتکب قتل غیر عمدی ناشی از حادثه رانندگی شده و میخواهیم بدانیم که اولاً تحت چه شرایطی دیهای که باید بپردازد افزایش پیدا میکند و ثانیاً این افزایش تا چه سقفی است؟
ماههای حرام عبارتند از ذیقعده، ذیحجه، محرم و رجب، بنابراین بر خلاف باور برخی که ماه رمضان را نیز جزو ماههای حرام میدانند فقط ماه های مذکور ماه حرام بوده و موجب افزاش دیه در ماه های حرام یا با اصطلاح تغلیظ آن میشود. اما برای اینکه نرخ دیه افزایش پیدا کند هم صدمه و هم قتل باید در یکی از این چهار ماه حرام باشد.
پس اگر کسی در ماه رجب به واسطه تصادف رانندگی مصدوم شد و در ماه شعبان فوت کرد افزایش دیه شامل او نمیشود. حتی عدهای معتقدند که صدمه و فوت باید در یک ماه حرام باشد پس اگر کسی در ماه ذیقعده صدمه دید و در ماه ذیحجه فوت کرد باز هم افزایش دیه مستقر نخواهد شد.
دیه کامل معادل بهای یکصد نفر شتر است و اگر صدمه و قتل هر دو در ماه حرام واقع شوند یک سوم به مبلغ دیه در ماه های حرام اضافه میشود و شخص مقصر باید بهای ۱۳۳ نفر شتر را بپردازد.
پرسش: آیا در مورد صدمات بدنی همچنین حکمی برقرار است؟
پاسخ: خیر فقط در مورد فوت است که دیه افزایش پیدا میکند.
پرسش: آیا اگر متوفی زن باشد باز هم دیه افزایش پیدا میکند؟
پاسخ: از این حیث فرقی بین زن و مرد نیست و اگر زنی در حادثه رانندگی در ماه حرام کشته شود دیه او حدوداً معادل بهای ۶۶٫۶ نفر شتر خواهد بود زیرا اصل دیه زن نصف دیه مرد است.
پرسش: آیا فقط در قتلهای غیر عمدی که ناشی از تصادف رانندگی است به مقدار دیه در ماه های حرام افزوده میشود؟
پاسخ: خیر، هر کجا که قتل در ماه حرام انجام شود و باید دیه پرداخت شود یک سوم به اصل دیه پرداخت خواهد شد پس اگر قتل غیر عمد ناشی از حادثه کار باشد و کارفرما مقصر تشخیص داده شود علاوه بر جنبه عمومی جرم یعنی تحمل حبس کارفرما به پرداخت بهای یک نفر صد نفر شتر به اضافه یک سوم محکوم خواهد شد.
پرسش: آیا برای افزایش دیه در ماه های حرام اولیای دم باید از دادگاه درخواست کنند؟
پاسخ: اصل مطالبه دیه حق شاکی خصوصی «اولیای دم» است و چنانچه برای این امر درخواستی نداشته باشند دادگاه با تکلیفی مواجه نیست اما با شکایت اولیای دم و درخواست آنان برای دیه دادگاه مکلف است مقصر را به پرداخت دیه محکوم کند و چنانچه قتل در ماه حرام باشد دادگاه موظف است با درخواست اولیای دم علاوه بر دیه کامل یک سوم دیه کامل به آن اضافه کند پس آنچه مورد نیاز است درخواست اولیای دم صرفا برای مطالبه دیه است و با درخواست اولیای دم این دادگاه است که با در نظر گرفتن زمان وقوع جرم مقدار دیه را تعیین کند.
پرسش: آبا با وقوع قتل در ماه حرام علاوه بر افزایش میزان محکومیت مقصر در خصوص دیه این امر در جنبه عمومی جرم هم تأثیر گذار است.
پاسخ: خیر، وقوع قتل در ماه حرام فقط موجب افزایش میزان دیه میشود و تأثیری در مجازات ناشی از آن ندارد.