شناخت لوله و اتصالات سیستم اسپرینکلر آتشنشانی و استاندارد های مربوط به آن

اسپرینکلر

اسپرینکلرها برای تامین آب مورد نیاز خود احتیاج به لوله کشی مناسب دارند تا با توجه به کارایی ، تعداد طبقات و مساحت یک ساختمان بتوانند فشار آب مورد نیاز را تحمل کند.

 

با توجه به ضوابط آتشنشانی ساختمانهای با ارتفاع بیشتر از ۲۳ متر ملزم به استفاده از سیستم اسپرینکلر هستند.وقتی تعداد طبقات یک ساختمان زیاد می شود ، تعداد نازلها و در نتیجه حجم لوله گذاری تعبیه شده در ساختمان افزایش پیدا میکند .استفاده از اتصالات جوشی برای این حجم مقاومت و کارایی لازم را ندارد .زیرا اگر قرار باشد اصولی و بر طبق استانداردهای جهانی انجام شود بسیار وقت گیر و هزینه بر است و در ضمن بعد از مدتی دچار زنگ زدگی می شود و رسوب میگیرد و عملا کارایی اسپرینکلر مختل می گردد.

 

در ساخت و ساز جدید به جای استفاده از اتصالات جوشی از روش لوله گذاری گروود استفاده می شود.

 

لوله ها در این سیستم گالوانیزه هستند و در ابتدا و انتهای خود شیار دارند.این شیارها توسط گروودزن ایجاد می شوند. سیستم گروود شامل اتصالات متعددی است از قبیل سه راهی – زانو – تبدیل – …..

 

تا سایز ۲ اینچ کلیه اتصالات و لوله ها به صورت رزوه ایی هستند و در سایز های بالاتر به صورت گروود و شیار می باشند .

 

این سیستم لوله گذاری بسیار ظریف و زیبا و هماهنگ اجرا می گردد.

 

لوله‌های فولادی از زمان‌های بسیار دور در شبکه‌های اسپرینکلر مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند. فولاد یک ماده سخت و با دوام بوده و در برابر حریق بسیار مقاوم است. نقطه ذوب آن در حدود ۱۴۸۰ درجه سانتیگراد (۲۷۰۰ درجه فارنهایت) است به طوری که در برابر گرمای ناشی از حریق یک ساختمان تحمل بسیار زیادی دارد.لوله‌های فولادی به ۲ گروه سیاه و گالوانیزه تقسیم می‌شوند.

الف: لوله‌های فولادی سیاه هیچگونه پوششی ندارند.ب: لوله‌های گالوانیزه، لوله‌های فولادی‌ای هستند که توسط لایه‌ای از فلز روی، پوشانده می‌شوند. پوشش روی (گالوانیزه) به عنوان آند عمل می‌نماید تا میزان خورندگی در لوله کاهش دهد.در بسیاری از شبکه‌های اسپرینکلر از لوله‌های فولادی سیاه استفاده می‌شود. در این شبکه‌ها به دلیل ایستابودن لوله‌کشی، میزان سطح خورندگی نیز تا حدود زیادی کم می‌شود. اکسیژن داخل آب به سرعت پراکنده شده و پتانسیل خوردگی لوله کاهش می‌یابد.

لوله‌های فولادی موردتأیید استاندارد NFPA13 شامل ASTM A53 ، ASTM A135 و ASTM A795 می‌باشند.

۱- استاندارد ASTM A53 لوله‌های فولادی را به ۳ گروه با وزن معمولی، سنگین و فوق‌سنگین تقسیم می‌کند. لوله‌های فولادی با وزن معمولی به لوله‌های رده ۴۰ معروف هستند. لوله‌های با وزن سنگین رده ۸۰ و لوله‌های با وزن فوق‌سنگین رده ۱۶۰ نامیده می‌شوند. شماره رده یک لوله فولادی متناسب است با ضخامت جداره آن. هر چقدر شماره رده پایین‌تر باشد، ضخامت لوله نیز کمتر می‌باشد. برای شبکه‌های اسپرینکلر، تنها از رده ۴۰ استفاده می‌شود. اگر چه هیچ منعی برای استفاده از لوله‌های با جداره ضخیم‌تر وجود ندارد.

۲- استاندارد ASTM A135 درخصوص لوله‌های فولادی درز مخفی (جوش مقاومت الکتریکی یا ERW ) تدوین شده است. این لوله‌ها مصارف عمومی دارند. لوله فولادی جوش مقاومت الکتریکی یا ERW ، متداول‌ترین روش، جهت ساخت لوله فولادی می‌باشد. بدین ترتیب که ورقه فولادی را به فرم لوله درآورده و آن را جوش می‌دهند. پس از عملیات جوشکاری، درز جوش با عملیات NORMALIZED (عملیات ماشین‌کاری و… ) صیقلی شده و امکان خورندگی لوله کاهش می‌یابد. استاندارد ASTM A135 اجازه می‌دهد که ضخامت جداره لوله‌های فولادی نازک‌تر شود. این لوله‌های فولادی به نام لوله سبک معروف هستند. هر زمان که از کلمه لوله فولادی سبک استفاده می‌شود، نشان‌دهنده این است که ضخامت دیواره این لوله از لوله‌های رده ۴۰ کمتر است. لوله‌های سبک معمولاً لوله‌های رده ۱۰ هستند.

۳- استاندارد ASTM A795 جهت لوله‌های فولادی‌ای که برای آتش‌نشانی استفاده می‌شوند، تدوین شده است. این استاندارد اجازه می‌دهد لوله درز دار باشد یا بدون درز. سیاه باشد یا گالوانیزه. ضخامت دیواره لوله می‌تواند لوله سبک رده۱۰ ، رده ۳۰ و رده ۴۰ باشد.

*حداقل سایز لوله‌های فولادی قابل استفاده در یک شبکه اسپرینکلر ۱ اینچ می‌باشد.
*نحوه اتصال لوله‌های فولادی برای یک شبکه اسپرینکلر می‌تواند به شکل دنده‌ای (Threaded) ، جوشی (Welded) و یا شیاردار (Rolled groove or Cut groove) باشد.
*اتصالات دنده‌ای برای لوله‌های فولادی رده ۴۰ و بالاتر استفاده می‌شود. مطابق NFPA13 اگر لوله با رده کمتر از ۴۰ جهت اتصال دنده‌ای استفاده شود، می‌بایست به تأیید یک لابراتوار معتبر رسیده و شرایط استانداردNFPA13 را پوشش دهد.
*جوشکاری باید توسط یک جوشکار مورد تأیید صورت پذیرد. هیچگونه محدودیتی درخصوص جوشکاری رده‌های مختلف لوله‌های فولادی وجود ندارد.
*از اتصالات شیاردار (Rolled groove) می‌توان در لوله‌های فولادی از رده ۱۰ به بالا و با هر سایزی استفاده نمود. باید توجه داشت که در لوله‌های با اتصال شیاردار (Rolled groove) از آنجا که شیار به صورت فرورفتگی در سطح لوله ایجاد شده است، هیچ تأثیری بر ضخامت لوله نداشته و لذا در استفاده از اتصالات شیاردار (Rolled groove) محدودیت اتصالات شیاردار( Cut groove) وجود نخواهد داشت.
*از اتصالات شیاردار (Cut groove) تنها می‌توان در لوله‌های فولادی رده ۴۰ به بالا استفاده نمود. این محدودیت تنها لوله‌های فولادی با سایزکمتر از ۸ اینچ را شامل می‌شود و در سایزهای بیش از ۸ اینچ می‌تواند رده ۳۰ باشد.
لوله‌های پلاستیکی ( Plastic pipe – CPVC) و مسی  (Copper tubing) نیز در شبکه‌های اسپرینکلر استفاده می‌شوند.

 

در ادامه با مشاهده این فیلم با نحوه عملکرد اسپرینکلر (افشانک) در سیستم اطفاء حریق بیشتر آشنا شوید:

 

برای خرید انواع اسپرینکلر کلیک نمایید…